In de serie ‘Hoezo Geraniums’ komen gepensioneerden aan het woord die niet achter de geraniums willen én kunnen zitten. Hoe gaat het ze af om met pensioen te zijn? Voormalig wiskundedocent Marcel Voorhoeve ging op zijn 64e eerder met pensioen. Maar het onderwijs laat hem niet los. Hij zet zich sinds een paar jaar in voor docentvluchtelingen. “Er is een hele grote groep mensen die een waardevolle bijdrage kan leveren aan het lerarentekort in Nederland.”
Marcel Voorhoeve heeft maar liefst 42 jaar in het onderwijs gewerkt: niet alleen als wiskundedocent, maar ook als natuurkunde- en informaticadocent. Hij was ook nog conrector op een middelbare school in Utrecht en lerarenopleider aan de Hogeschool van Amsterdam. Toen zijn partner ziek werd, besloot Marcel eerder te stoppen met werken. Gelukkig ging het met de gezondheid van zijn partner al snel weer de goede kant op. En zo kon Marcel zich buigen over de ‘to-do-lijst’ die hij had opgesteld voor na zijn pensioen. “Die lijst hangt nog altijd onaangeroerd in mijn werkkamer thuis.”
Net zoals Marcel zijn er veel docenten die ervoor kiezen om eerder met pensioen te gaan. Toch blijft het vaak kriebelen en gaan veel mensen die voor de klas stonden alsnog aan de slag als vrijwilliger. Meer weten over wat vervroegd stoppen met werken voor uw pensioen betekent?
Net na zijn pensioen – midden in coronatijd – sloot Marcel zich aan bij VluchtelingenWerk Nederland. De oud-wiskundedocent werd projectleider van het project ‘social sofa’ in zijn woonplaats Utrecht. Samen met vluchtelingen en andere buurtbewoners hielp Marcel met het in elkaar knutselen van een mozaïekbank, een betonnen bank werd versierd met heel veel mozaïeksteentjes.
“We wilden zinvolle dingen aanbieden aan vluchtelingen die in het azc Utrecht verbleven en de verbinding met wijkbewoners stimuleren. VluchtelingenWerk vond mij deskundig en kon mijn managementervaring gebruiken. De sofa was de eerste taak die ik uitvoerde.”
Niet veel later werd Marcel door de vluchtelingenorganisatie gevraagd als taalmaatje en vakmaatje voor een wiskundedocent uit Turkije die ervan droomde om weer voor de klas te staan. “Hij vertelde dat hij niet de enige docentvluchteling was die in zijn thuisland wiskunde had gegeven. Er bleek een Whatsapp-groep te zijn met 100 vluchtelingen die wiskundedocent zijn.”
Het idee was er: vluchtelingen helpen weer voor de klas te kunnen staan om hun geliefde vak uit te oefenen. Maar toch moesten er nog een paar hobbels overwonnen worden. VluchtelingenWerk en de Nederlandse Vereniging van Wiskundeleraren besloten samen een project op te zetten om vluchtelingen op een duurzame manier vooruit te helpen. Dit werd DVDK, Docentvluchteling voor de Klas. “Zo hebben we subsidie aangevraagd en gekregen om een taal-app te ontwikkelen met lessen speciaal voor docentenvluchtelingen.”
De Nederlandse taal eigen maken is een eerste vereiste voor docentvluchtelingen. Maar daarmee zijn ze er nog niet. Ook vakdidactiek speelt een rol. Bovendien is de onderwijscultuur in Nederland anders dan in de landen waar de docentvluchtelingen vandaan komen. Naast Turkije hebben zich ook vluchtelingen uit Syrië, Afghanistan en enkele Afrikaanse landen bij het project aangesloten. Hij geeft een voorbeeld: “We willen in Nederland heel graag dat leerlingen echt begrijpen waar ze mee bezig zijn. In andere landen is de houding vaak: je hoeft het niet allemaal te begrijpen, als je de opdrachten maar volgens de regeltjes kunt maken. En als je het hebt over pedagogiek, dan kun je je ook wel voorstellen dat de aanpak van een Nederlandse leerling heel anders voor ze is.”
Inmiddels is er een volledig traject opgebouwd om meer docentvluchtelingen voor de klas te krijgen. Marcel: “Een viertal hogescholen biedt de laatste jaren een programma van een jaar aan. De docentvluchtelingen krijgen 2 dagen per week bijscholing aan een hogeschool in Amsterdam, Rotterdam, Utrecht of Zwolle. Na een aantal maanden gaan ze stagelopen. Het gaat niet langer alleen om wiskundedocenten trouwens. Ook docenten scheikunde, natuurkunde, biologie en informatica kunnen zich bijscholen om in Nederland voor de klas te gaan staan. En we zijn blij dat inmiddels ook het ministerie van OCW financiële bijdrage levert.”
Verder heeft Marcel met een bevriend, gepensioneerd vakdidacticus speciaal voor docenten wiskunde een oefenprogramma opgezet zodat zij kunnen oefenen met lesgeven in Nederland. Één zaterdag per maand komt een groep van zo’n 10 docentvluchtelingen bij elkaar. “Het idee is dat ze een korte les voorbereiden en dan 10 minuten voor het bord staan en die les in het Nederlands geven. Dat is voor sommigen een hele stap. We geven ze advies en zo leren zij van ons en wij van hen. Achteraf zeggen ze dat ze dankbaar en blij zijn dat ze dit zo hebben kunnen oefenen.”
Zelf kan hij nog altijd ontroerd raken van zijn werk voor docentvluchtelingen. Zo heeft hij na zijn pensioen een mooie nieuwe passie gevonden. En het regelen van zijn pensioen verliep soepel, vertelt de oud-wiskundedocent. “Ik heb toen ik besloot vervroegd met pensioen te gaan van alles zitten doorrekenen op MijnAPB. Dat was heel goed te doen. En toen ik nog een paar vragen had, heb ik daar online met iemand van ABP over gesproken.”
Ook wensen om eerder met pensioen te gaan? Neem dan gerust contact met ons op. We kijken dan samen naar uw situatie en wat er mogelijk is.
Marcel hoopt dat meer gepensioneerde docenten taalmaatje of vakmaatje willen worden om docentvluchtelingen vooruit te helpen. “Je kan er ook voor kiezen om bijvoorbeeld wandelvriend te zijn. Het maakt niet uit. Als je een gemeenschappelijk thema hebt zoals onderwijs, dan kan je van grote betekenis zijn. Je helpt gepassioneerde mensen weer toekomst te zien. En zij én jij dragen bij aan verkleinen van het lerarentekort.”
