Wilco van Dijk doet al 10 jaar onderzoek naar geldstress. Het is volgens hem altijd een issue geweest. Maar de financiële wereld en de keuzes die jong en oud moeten maken, worden volgens hem steeds complexer. En het vergroot het aantal mensen dat in de schulden belandt. Ook jongeren. Hij benadrukt dat de maatschappij daar medeverantwoordelijk voor is. “We moeten ervoor zorgen dat we jongeren vanaf de basisschool de kennis en vaardigheden meegeven om te kunnen navigeren in deze complexe wereld.”

Geldstress maakt angstig en eenzaam. Jongeren met geldproblemen presteren maar al te vaak slechter op school. Of ze maken hun opleiding niet af. “Door geldstress verlies je concentratie. Hierdoor is het nog lastiger om te plannen en problemen het hoofd te bieden. Je hebt door alle zorgen geen ruimte meer in je hoofd om dingen goed te overdenken. Het gevaar bestaat dat jongeren met schulden daardoor makkelijker impulsaankopen doen.”

Volgens Wilco van Dijk doen we als samenleving de nieuwe generatie tekort als we geen punt maken van meer financiële educatie. Maar hij pleit ook voor aanpassing van de regels. “Afterpay, het achteraf betalen, werd gemakkelijker gemaakt. En dan zijn ze verbaasd dat het geregeld misgaat.”

Ook de opkomst van het online gokken ziet hij als een probleem. Of het moet verboden worden. Of de leeftijdsgrens moet omhoog.

In zijn optiek is het geen betutteling om de regels in het financiële verkeer aan te passen. “Als je auto wilt rijden dan moet je rijlessen nemen en een theorie- en praktijkexamen afleggen. Je moet rechts rijden. Op sommige plekken staan borden langs de weg, omdat je niet harder dan 30 kilometer per uur mag rijden. En als dat niet helpt, grijpen we in en passen de omgeving aan door verkeersdrempels en mini-rotondes aan te leggen. We zijn verplicht voor onze veiligheid autogordels te dragen en dat scheelt honderden doden per jaar. Net als in het gewone verkeer, pleit ik voor meer regels in het financiële verkeer. Dit maakt het niet alleen veiliger voor jongeren, maar voor ons allemaal.”

Ook wil hij de tip aan jongeren meegeven om de inkomstenbronnen waar ze recht op hebben niet over het hoofd te zien. Hij geeft het voorbeeld van de zorgtoeslag. Jongeren vanaf 18 jaar kunnen dit aanvragen via Toeslagen-aanvragen.nl om de kosten van hun ziektekostenverzekering te dekken. “Veel jongeren laten toeslagen liggen. Deze kunnen ze vaak heel goed gebruiken om meer grip te krijgen op hun geldzaken. Zo'n toeslag zorgt voor meer inkomen en kan een deel van de kosten die ze hebben compenseren.”

De onderzoeker is betrokken bij meerdere initiatieven om jong en oud te informeren over geldzaken. Zo is hij samen met de gemeente Leiden, Hogeschool en Universiteit Leiden en verschillende ministeries bezig een programma op te stellen om studenten te informeren over financiële keuzes.

“We willen ze digitaal een plek gaan aanbieden. Om te beginnen de studenten in Leiden. En misschien kiezen we in andere steden voor een vergelijkbare of juist een andere aanpak. “Studenten weten vaak niet of ze in aanmerking komen voor een energietoeslag. En hoe en waar ze die kunnen aanvragen. Ik denk dat het belangrijk is om deze groep daarbij te ondersteunen.”

Jongeren zijn de toekomst en daar moeten we het straks van hebben, volgens Wilco van Dijk. Ze zijn bereid om out-of-the box te denken en ze zorgen voor vernieuwing. Ook daarom is het belangrijk om een goede en veilige omgeving aan jongeren te bieden.

“Laten we onze jongeren koesteren en behoeden voor de gevaren van verkeerde risico’s. En laten we vergevingsgezind zijn voor jongeren die in de problemen zijn gekomen. Laten we waar mogelijk de schulden kwijtschelden. En als dat niet kan, dan is het een goed idee om de schulden te bundelen en bij een betrouwbare partij onder te brengen. Onderzoek in de psychologie laat zien dat de stress dan snel vermindert. Dan hebben ze hun leven snel weer op de rails.”