Praten met Later: ‘Politiewerk is te mooi om met pensioen te gaan’

Eric Heuvelmans en Maritio Maliepaard over hun werk bij de politie
7 juni 2022

Welke keuzes maakt u in uw werk? Hoe blijft u vitaal? Wat kunnen senior- en junior-medewerkers van elkaar leren? In Praten met Later spreken we collega’s over hun vakgebied, ervaringen en plannen. In deze derde aflevering teamchef Regionaal Service Centrum Eric Heuvelmans (63) en docent Maritio Maliepaard (31) van de Politieacademie over hun werk bij de politie.

Hoe bent u in het vak gerold?

Eric: “Na één jaar opleiding startte ik in 1978 als agent bij de gemeentepolitie Valkenswaard. Ik was 19. In het begin was het politiewerk veelzijdig en deden we ook taken die boa’s van gemeenten nu doen. Sindsdien heb ik veel kansen gehad. Bij de grote reorganisatie van de jaren ’90 was ik HR-adviseur. Vanaf 2002 ben ik leidinggevende op tactisch niveau.”

“Nu ben ik beleidsmatig landelijk portefeuillehouder dienstverlening. Dat combineer ik met mijn functie als teamchef RSC (Regionaal Service Centrum), eenheid Oost-Brabant. Hier begint het contact met de burger. Wij behandelen de 0900-8844-telefoontjes en nemen aangiften op. Hoewel ik niet op straat loop, klopt het blauwe hart bij mij nog steeds. Ik zit daarom in uniform met bewapening.”

Maritio: “Als jongetje wilde ik al bij de politie. Ik kom uit een ‘blauwe familie’. Mijn vader werkt bij de Koninklijke Marechaussee. Ook ik heb veel kansen gehad. Mijn start was op straat in de Amsterdamse Bijlmer. Na 7 jaar werd ik wijkagent in Eindhoven en nu ben ik algemeen juridisch docent op de Politieacademie.”

“Een politieman ben en blijf ik in hart en nieren. Maar ik houd ook van leren en ontdekken. Je zult mij geen uitdagingen uit de weg zien gaan. Een tijd lang was ik actief op social media (70.000 volgers op Instagram). Sommigen kennen mij van het tv-programma Bureau 040 van RTL. En nu sta ik voor de klas. Nooit gedacht dat ik dat zo leuk zou vinden.”

Wat maakt dit vak leuk?

Eric: “Je maakt het verschil in het leven van mensen op moeilijke momenten. Je doet een stap naar voren waar anderen achteruit stappen. Iedere dag is anders. Of je nu als agent op straat dienstdoet, als rechercheur met levensdelicten bezig bent of dat je de telefoon opneemt. Elke politieman of -vrouw is een combinatie van een boevenvanger, maatschappelijk werker en coach.”

“Toen ik bij de politie kwam, voelde dat als familie. ‘Mensen helpen’ is verweven met wie ik ben. Afschakelen is dan ook moeilijk. Mijn vrouw zegt dat ik niet gewoon kan rondlopen. Ik ben altijd aan het observeren. Je ziet dingen voordat ze gebeuren. Je staat altijd aan.”

Maritio: “Je kunt die blik ook niet uitzetten. Mijn vriendin gaat in een restaurant altijd vanzelfsprekend met haar rug naar de deur zitten, omdat ze weet dat ik liever met mijn rug naar de muur zit. Dan kan ik de ruimte in de gaten houden.”

“De politie heeft Moedig, Betrouwbaar, Verbindend en Integer als kernwaarden. Bij die woorden voel ik: dit wil ik zijn en dit wil ik betekenen. Het verschil kunnen maken als mensen je nodig hebben. Want ja, als alles goed gaat, roepen ze ons er niet bij. We hebben een familiecultuur. Als je één van ons raakt, raak je ons allemaal. Dat geldt voor iedereen.”

Is er de afgelopen jaren veel veranderd in jullie vak?

Eric: “De politiek heeft ervoor gekozen om de lichtere politietaken bij andere instanties neer te leggen, zoals de boa’s bij gemeenten. Daardoor ligt nu de focus van de politie op de zwaardere taken. Je ziet een toename van collega’s met Post Traumatische Stress (PTSS).”

“De veranderingen in de maatschappij zijn ook groot. De criminaliteit daalt. Maar de onderwereld is nu veel meer dan vroeger verweven met de bovenwereld. Verder speelt het verlies van vertrouwen in de politie een rol. Burgers zijn mondiger en soms ook brutaler. We moeten de grenzen duidelijk aangeven: tot hiér gaat je recht om je mening te uiten of te demonstreren.”

“Als het fout gaat, zijn het dus de politiemensen die de eerste klappen vangen. Van ME in de frontlinie bij een demonstratie tot bedreigingen van je gezin aan toe. Vroeger woonde je in de gemeente waar je werkte. Ik heb me toen nooit onveilig gevoeld, terwijl iedereen wist waar ik met mijn gezin woonde.”

Maritio: “Het is door social media ook makkelijker geworden om je frustraties te uiten. Via Twitter kun je een bericht aan Rutte sturen. Vroeger moest je daarvoor een brief posten of bellen. Omgekeerd kan het ook positief uitpakken. Bij de Eindhovense rellen in januari 2021 ontving ik spontaan beelden via Instagram, omdat mensen vol afschuw waren van wat er gebeurd was.”

“De sfeer was anders in coronatijd. Burgers lieten zich niet wegjagen. Raddraaiers zien het moment aankomen van ‘nu moet je aan de kant gaan’. Tijdens corona kreeg je discussie: ‘Ik mag hier toch staan, waarom houden jullie me tegen?’ De ME heeft maandenlang overuren gemaakt. Er is een zwaar beroep gedaan op de flexibiliteit van mensen.”

Wat verwacht u dat de komende jaren gaat veranderen?

Eric: “Met mij gaan de komende jaren nog zo’n 17.000 collega’s met pensioen. Daarvoor moeten we nieuwe mensen opleiden. Verder gaat er veel veranderen op het gebied van milieu, duurzaamheid, mobiliteit, technologie en veiligheid. De politie moet zich daarop aanpassen. Ik hoop dat de menselijke maat blijft bestaan. Juist dat persoonlijke contact tussen bijvoorbeeld de wijkagent met inwoners in zijn/haar wijk was, is en blijft belangrijk.”

Maritio: “We werken hard aan het opleiden van nieuwe mensen. Maar er is tijd nodig om van startbekwaam naar vakbekwaam te groeien. Ik verwacht ook dat de criminaliteit digitaler wordt, dat mensen nog mondiger zullen worden. We moeten ons telkens blijven afvragen: wat voor type politie heb je daarbij nodig?”

Hoe blijft u gezond aan het werk?

Eric: “Ik zeg altijd: ‘Ik doe alleen maar leuke dingen’. Natuurlijk is dat niet helemaal waar, want je voert ook procedures uit die niet echt energie geven. Maar mijn mindset is positief. Daarnaast probeer ik zaken aan de voorkant te beïnvloeden. Dat zorgt ervoor dat ik lekker in mijn vel zit. En verder: een goede privé – werk balans. Ik kan thuis genieten van de kleine dingen, zoals mijn kleinzoon.”

Maritio: “Sporten houdt je fit en maakt je hoofd leeg. Ik doe aan crossfit en ben lid geworden van een padel-vereniging. Voeding is belangrijk: óók als je nacht- en avonddiensten draait! Je slaapt al heel onregelmatig, weersta dan de verleiding om te veel junkfood te eten. Je hebt een koppel met attributen. Als je te dik wordt, hoe snel kun je daar dan nog bij?”

Wat gaat u het eerste doen na uw pensioen?

Eric: “Samen met mijn vrouw een paar weken op vakantie gaan. Ik noem mijn werk altijd mijn passie en hobby. Ik moet dus op zoek naar een andere hobby.”

Maritio: “Dat is nog heel vaag. Pensioen is voor mij nog zover weg. Graag zou ik nog iets doen met een link naar de politie.”

Heeft u een tip voor collega’s?

Eric: “Ik zou een tip kunnen geven om nu al na te denken over je pensioen, maar zelf heb ik dat ook niet gedaan. Ik heb op tijd mijn hypotheek afgelost en extra lijfrente geregeld. Want je weet het nooit. Zo is mij altijd gezegd dat ik met 60 jaar met functioneel leeftijdsontslag (FLO) kon gaan. Dat is eenzijdig opgezegd. Dus met alle aanpassingen aan het pensioenstelsel die er nog gaan komen, zou mijn tip zijn om vooral zelfredzaam te zijn.”

Maritio: “Blijf jezelf ontwikkelen. Als je ziet wat ik in 10 jaar tijd gedaan en bereikt heb, ben ik daar erg trots op. Dus ga rondkijken. Vraag jezelf: waar word ik blij van? En wie weet, zit je er straks net zo bij als Eric met te leuk werk om met pensioen te gaan.”