Je wordt niet zomaar finalist voor de titel Leraar van het jaar. Dat betekent dat je helemaal opgaat in je vak. En dat het lerarentekort je aan het hart gaat. Onder de finalisten van dit jaar ontstond spontaan het initiatief om daar wat aan te doen. Ze geven een boek uit over hun ervaringen: Deaucent. De opbrengst gaat naar initiatieven om het lerarentekort terug te dringen.
Een voorbeeld. Sommige pubers groeien als kool. Het komt dus nog wel eens voor dat je naar boven moet kijken als je tegenover ze staat. Dat overkwam genomineerd docent Jasper van der Noordt van het Brederocollege in Breda. Hij werkt in het speciaal onderwijs. Een leerling van 2 meter ging voor hem staan en zei doodleuk: ‘Als u nu een banaan eet, neem ik een foto van ons en kan ik zeggen dat ik een Minion als meester heb’.
Deze en meer verhalen en anekdotes staan opgetekend in het boek Deaucent. Het wordt uitgegeven door 10 van de 12 finalisten voor ‘Leraar van het jaar 2021’. De verkiezing is verdeeld over vier categorieën: primair, speciaal en voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs. Voor elke categorie dingen er drie docenten naar de titel. (Op de foto 7 finalisten, v.l.n.r.: Angela Esajas, Wouter den Engelsman, Valérie Ungerer, Roy Helmerhorst, Cherelle Bouwen, Kirsten Cuppen, Jasper van der Noordt).
‘Finalisten zijn ambassadeur voor onze sectoren en dat nemen we heel serieus’, legt Valérie uit. ‘We spreken elkaar dagelijks. Er is een klik, omdat we de passie delen voor het onderwijs. Vandaar ook de ondertitel van het boek ‘Als je werk je passie is’. Leraar zijn is iets heel dankbaars en bijzonders. Toch is er een tekort aan mensen die leraar willen worden. Daar willen we iets aan doen.’
Valérie geeft Frans op het A. Roland Holst College in Hilversum. Ze heeft al ervaring met uitgeven: ‘Zelf heb ik in 2019 een bundel van columns uitgegeven: ‘Mijn leven als lerares Frans’. Die columns gaan over lesgeven aan jong volwassenen. Want je kunt wel het beste uit je leerlingen willen halen, maar dat loopt toch niet altijd zoals jij denkt.’
‘Die verhalen zijn zo herkenbaar dat in onze groep finalisten spontaan het idee ontstond om dat ook te doen voor de vier sectoren van deze verkiezing. Want we zijn allemaal op de eerste plaats leraar. De sector waarin je werkt komt op nummer twee. Die keuze maak je, omdat je meer affiniteit hebt met bepaalde leerlingen of vak.’
‘Ik ben bij toeval in het vak beland. Ik wist niet dat ik voor de klas wilde staan. Ik studeerde HBO Frans. Daar hoorde een stage bij op een middelbare school. Ik werd voor een groep met 13- en 14-jarigen gezet en ontdekte … hé, ze luisteren helemaal niet! Dat daagde me uit.’
‘Orde houden in een klas kost me nu weinig moeite. Maar als je me vraagt hoe ik dat doe, moet ik toch even nadenken. Mijn uitgangssituatie is respect voor de leerlingen. Dat begint bij de deur: ik kijk ze aan, vraag in het Frans hoe het gaat. Als ze zitten, kijk ik hoe ze erbij zitten. De relatie gaat altijd voor de taak. Soms kost het je niet meer dan een minuut en heb je het hele uur rust.’
‘En als ik heel eerlijk ben, vind ik mijn leerlingen iets leren nu veel leuker dan Frans doceren. Je ziet ze ontwikkelen als personen. Dat is heel dankbaar werk. Zo ervaar ik dat op een middelbare school, maar zo ervaren ook docenten dat in de andere sectoren. Ik merk het aan de verhalen die we verzameld hebben en aan het contact met de andere finalisten. Wij hoeven elkaar hierover niets te zeggen. Dat begrip is er. En dat willen we overbrengen in het boek.’
‘Wij kunnen zelf niet fysiek iedereen bereiken met de boodschap: weet je wat een leuk beroep voor jou is? Dus delen we dit met het boek. Deaucent is een mooie weergave van de moeilijke en mooie dingen die we meemaken. En we hopen dat er mensen zijn die denken: dit is ook wat voor mij!’
‘De opbrengst van het boek steken we in nieuwe initiatieven waarmee we het plezier kunnen uitdragen dat wij hebben in ons vak. Oók na de verkiezing voor Leraar van het jaar. We geven trainingen, workshops, we doen interviews en creëren campagnes rondom het lerarentekort. Ook dragen we bij aan de site Leraar24.nl.’
Haar collega Ismail Aghzanay van het Comenius Beroepsonderwijs in Capelle aan de IJssel leverde voor het boek dit citaat op: ‘Voor sommigen bent u slechts een docent, maar voor ons bent u een held.’ Valérie legt uit waarom ze dit citaat eruit licht: ‘Elke leraar is op zijn manier een held. Je werkt voor een ander. Wij worden er ook beter van, hè! Je leert veel over jezelf. Het geeft energie. Mede-finalist Roy Helmerhorst van het Anna van Rijn College in Houten zei het heel treffend: wij zijn influencers voor het leven.’
