Groen afval als bouwsteen voor plastic

Van uw geld
25 mei 2021

Om de pensioenen te laten groeien belegt ABP uw geld zo duurzaam en verantwoord mogelijk. En als het even kan in Nederland. In de serie Van uw geld laten we zien wat we in Nederland met uw geld mogelijk maakt. Deze aflevering: groene plastics uit de polder.

Je moet maar durven: de strijd aangaan met een bijna 50 jaar oud beproefd en getest proces dat wereldwijd wordt toegepast. Toch is dat precies wat Avantium wil doen: de manier waarop we plastic maken, compleet veranderen. Of beter gezegd: vergroenen. Om plastic voor flessen of verpakkingen (PET) te maken is aardolie nu nog onmisbaar. Maar Avantium wil die grondstof vervangen door plantaardige suikers als glucose en fructose.

Onderzoekslab van de chemiereuzen

Avantium, vroeger een onderdeel van Shell, is van huis uit een onderzoekslaboratorium voor de chemiereuzen. Dankzij een jarenlange ervaring, uitgebreide faciliteiten en de inzet van robots, kan het bedrijf honderden experimenten tegelijkertijd doen, waardoor onderzoek veel sneller verloopt en klanten nieuwe chemische producten eerder op de markt kunnen brengen.

Eigen experimenten doen

Zo’n 15 jaar geleden besloot het chemiebedrijf ook zijn eigen experimenten te doen. Tom van Aken, de CEO van Avantium, was destijds net aangetreden. ‘Voor ons was altijd de volgende stap: eigen producten ontwikkelen, in plaats van dat alleen voor anderen te doen. Maar wel producten die niet concurreerden met die van onze klanten. Zo kwamen we al snel uit op bioplastics. De grote chemiebedrijven waren daar toen niet zo in geïnteresseerd.’

Aardolie vervangen door suikers

Inmiddels heeft Avantium onder de naam PEF een plastic ontwikkeld dat volledig groen is en de aardolie vervangt door suikers. Van Aken: ‘PEF heeft zelfs superieure eigenschappen en breekt ook veel sneller af dan conventionele plastics. Waar bijvoorbeeld een gewone PET-fles er 500 jaar over doet om te vergaan, is een PEF-fles al na 1 jaar onder composteerbare omstandigheden verdwenen.’

Niet alleen interessant voor koplopers

Toch staan de supermarktschappen nog niet vol met PEF-flessen. Dat is volgens Van Aken ook niet vreemd: ‘Vergeet niet dat het gewone plastic een voorsprong van ruim 50 jaar op ons heeft. Dit vraagt volledig nieuwe productieketens; distributie, fabrikanten en toeleveranciers. Al die schakels moeten ingericht zijn en op elkaar aansluiten. Ze moeten klaar zijn om het plastic efficiënt en in grote aantallen te leveren. Kunnen we het eenmaal op grote schaal produceren, dan daalt de prijs en wordt het niet alleen interessant voor de koplopers die PEF voor hoogwaardige producten gebruiken, maar ook de grote groep daarachter.’

In 2023 in het schap

Met de geplande opstart van een eerste commerciële fabriek in 2023 denkt Avantium weer een volgende stap te zetten. De doorbraak voor het grote publiek laat dus nog even op zich wachten. Van Aken: ‘We verwachten dat je vanaf 2023 de eerste flesjes van groen plastic in de supermarkt kunt vinden.’

Nederland, groenplasticland?

Van Aken is ervan overtuigd dat Avantium als Nederlands bedrijf wereldwijd een grote rol kan spelen bij de ontwikkeling van groene plastics. ‘Dat komt niet alleen omdat er in Nederland van huis uit veel chemiekennis is, maar ook omdat de Europese Unie al jaren geleden heeft ingezet op een verduurzaming van de chemiesector en het aanpakken van de ‘plastic soep’. Daardoor hebben we nu een voorsprong.’

Plastic volledig herbruikbaar maken

Op dit moment komen de groene grondstoffen voor PEF uit plantaardig materiaal uit de voedingssector, zoals maïssiroop. Hoewel het maar om een klein percentage gaat van de wereldwijde voedselproductie, wil Avantium het liefst met plantenresten werken die anders in de verbrandingsoven belanden. ‘We kunnen nu bijvoorbeeld al PEF maken uit houtsnippers. Maar het ultieme doel is het plastic geheel uit landbouw- of bosbouwafval, en volledig herbruikbaar, te maken.’

Vertrouwen van een langetermijnbelegger

Voordat het zover is, is er nog een lange weg te gaan. Al het onderzoek en het aan elkaar smeden van de keten van grondstoffen, productie en logistiek kosten veel tijd en geld. De bouw van een nieuwe fabriek voor het groene plastic is een volgende stap. Een deel van de financiering hiervoor is al bij elkaar gebracht. Verschillende bedrijven hebben al toegezegd 50 procent van de productie van de fabriek af te nemen. Van Aken vertrouwt erop dat de rest van het benodigde geld snel volgt. Hij is blij met ABP als aandeelhouder. ‘Niet alleen omdat ze een deel van het kapitaal hebben geleverd dat we zo hard nodig hebben om te kunnen groeien, maar ook om wie ze zijn: een investeerder die naar de lange termijn kijkt.’