Toch is Putnam niet alleen maar somber. Op elke actie volgt immers een tegenreactie. In de decennia voordat het verenigingsleven instortte, nam het juist een hoge vlucht. Dat begon rond 1900, een periode in de Amerikaanse geschiedenis die erg leek op de huidige. Een tijd van grote tegenstellingen. Mensen zochten elkaar daardoor op, creëerden gemeenschappen in moeilijke tijden. Waarom zou dat niet weer kunnen. In een nieuwe vorm, afgestoft naar het nu?
We zien dat ook al langzaam ontstaan. In andere gemeenschapsvormen, burgerinitiatieven op talloze terreinen. Waar de centrale overheid hapert, nemen burgers zelf steeds vaker het voortouw. En misschien vergis ik me, misschien is het wensdenken, maar ik zie om me heen een zekere polarisatiemoeheid ontstaan. Mensen zijn het beu, dat denken in tegenstellingen. Het brengt ons zo weinig.
Daarom een kijktip voor deze vakantie, mochten de weergoden het af laten weten. De prachtige en inspirerende documentaire die de NPO onlangs uitzond over Putnam. Spoiler alert: je gaat hoe dan ook houden van deze knuffelprofessor. ‘Zonder ons, geen wij’ is geschikt voor iedereen en voor alle leeftijden. En nu ik erover nadenk: misschien nog wel het meest voor campagnestrategen, spindoctors, politiek adviseurs en al die anderen die nu al hun messen slijpen voor de komende verkiezingscampagne.
Slijp ze niet te scherp, die messen. Want een beetje meer Putnam kan geen kwaad. Het is nooit te laat om een brug te bouwen.
Ik wens u een prachtige zomer toe.
Foto: ANP