Portret Sam de Langen

Sam zet zich na zijn pensioen in voor politiemensen met PTSS

'Ik heb mazzel gehad'
19 maart 2024

In de serie ‘Hoezo Geraniums’ komen gepensioneerden aan het woord die niet achter de geraniums willen én kunnen zitten. Hoe gaat het ze af om met pensioen te zijn? Sam de Langen werkte bij de politie. Daarnaast leidde hij studenten op tot buitengewoon opsporingsambtenaar (boa). Sinds zijn pensioen zet Sam zich in als vrijwilliger. Hij helpt politiemensen en boa’s die posttraumatische stressstoornis (PTSS) hebben opgelopen als gevolg van schokkende gebeurtenissen in hun werk. Ook richt hij zich op preventie.

Na ruim 40 dienstjaren vond Sam de Langen het welletjes en besloot eerder met pensioen te gaan. De nu 66-jarige Sam doet sinds anderhalf jaar vrijwilligerswerk. “Ik geef samen met PTSS-ervaringsdeskundigen workshops aan politiemensen.” 

De rode draad is veiligheid

Sam had een passie voor auto’s. Na het behalen van zijn mavodiploma en opleiding tot automonteur solliciteerde hij bij de politie. Zijn 1e jaren bij de politie draaiden om veiligheid van auto’s op de weg. Er was nog geen APK. Na verloop van tijd werkte hij ook als vakdocent op de politieschool in Leusden. “Tegenwoordig wordt dit hybride docent genoemd, want ik werkte gelijktijdig ook als leidinggevende bij de politie.” 

25 jaar heeft Sam bij de politie gewerkt. In deze periode heeft hij heftige en gewelddadige situaties meegemaakt. Een aantal daarvan heeft hij menig keer herbeleefd. “Ik zag bij mijzelf en ook bij collega’s de tekenen van wat we nu PTSS noemen. Nu is er geen enkel incident meer uit die periode dat mij nog hindert. “

In 2010 besloot Sam bij een ROC als vakdocent te gaan werken. Hij ging aan de slag bij de opleiding Handhaver Toezicht en Veiligheid (HTV). Sam ging studenten begeleiden die na deze opleiding als politieagent of boa wilden gaan werken. In deze periode kwam hij in contact met een voormalig politie collega. Die vroeg hem om vrijwilliger te worden bij de BNMO-afdeling Politie. Dit onderdeel van deze vrijwilligersorganisatie zet zich in voor politiemensen die tijdens hun werk letsel hebben opgelopen. Of slachtoffer zijn geworden van een beroepsziekte, waaronder PTSS. 

Portret Sam de Langen

Aan de slag als vrijwilliger

PTSS uit zich op allerlei manieren, los van het herbeleven van de traumatische ervaringen. Het kan ook slaapproblemen, concentratieproblemen, somberheid en depressies veroorzaken.

Sam vindt het dankbaar (vrijwilligers-) werk om politieagenten die worstelen met trauma’s te helpen. “Het is geweldig om te doen. We spreken dezelfde taal, zonder dat we die incidenten en traumatische gebeurtenissen hoeven te bespreken. Eén van de mooiste momenten die ik als buddy beleefde was toen een collega met PTSS me omhelsde. We deelden op dat moment verdriet en gelijke tijd ook de liefde voor het vak.”

Samen met ervaringsdeskundigen geeft Sam workshops aan de politieacademie voor politieagenten met het oog op preventie.

Onveiligheid bij meer hulpverleners

In februari 2024 is Sam bij vakbond BOA-ACP van start gegaan als vrijwilliger om boa’s en hun leidinggevenden te informeren over PTSS.

“Het beroep van boa zoals we dit nu kennen bestaat zo’n 15 jaar. Boa’s doen steeds meer op het gebied van leefbaarheid en veiligheid. Helaas worden ook zij steeds vaker geconfronteerd met geweld en ernstige delicten. Dus PTSS ligt op de loer. De onbekendheid hierover is in de boa-wereld nog groot en verdient meer (bestuurlijke) aandacht. Die kunnen we via vakbond BOA-ACP gaan geven.”

Sam wil daarom dat ook bij de HTV-opleiding aan ROC’s meer aandacht komt voor preventie van PTSS. Dat kan door de jonge studenten beter te begeleiden bij hun persoonlijke ontwikkeling. Hij vindt het belangrijk om ze tijdens de opleiding meer bewust te maken van weerbaarheid. “Zowel moreel als fysiek en uiteraard mentaal. Dit kan hen al preventief helpen in de uitoefening van ‘het mooiste vak van de wereld'.” 

Mazzel

Dat Sam eerder kon stoppen met werken, vindt hij geweldig. Zo kon hij zich meer gaan richten op het begeleiden van politieagenten en boa’s met PTSS. Het met pensioen gaan was ook makkelijk te regelen. “Ik had nog geen recht op AOW, omdat ik eerder wilde stoppen met werken. Toen ik bij ABP informeerde hoe ik dit moest aanpakken, hebben ze me goed geholpen.”

Sam maakt gebruik van de regeling waarbij hij tot zijn AOW-leeftijd een hoger pensioen krijgt uitgekeerd. “Daardoor ga ik er in de tussenliggende periode er financieel niet te veel op achteruit. Ik heb de mazzel dat ik 40 dienstjaren heb bij de politie en in het onderwijs. Toen ik bij ABP informeerde wat er mogelijk was, zeiden ze: 'dat AOW-probleem gaan we voor je tackelen'. Toen heb ik snel mijn keuze gemaakt.”

De voormalig politieagent en docent vertelt dat hij in ieder geval tot zijn 70e wil doorgaan met vrijwilligerswerk. “Tegen die tijd kopen mijn vrouw en ik een toercaravan. Maar ik kan niet garanderen dat ik er dan helemaal niets meer bij ga doen.”