Voorzitter Harmen

Post voor Den Haag

Blog Harmen
27 maart 2024

Het is een terugkerend ritueel bij formatiebesprekingen: allerhande belangengroepen melden zich bij de formateur en de formerende partijen. Ze sturen brieven, petities, smeekbeden, factsheets en wat dies meer zij.

Lobbyisten lopen zich warm, topmensen uit het bedrijfsleven schrijven brieven naar de krant, goede-doelenbazen komen graag langs voor een kopje koffie. Het doel: op de agenda komen. Het specifieke belang moet immers worden meegewogen in de besprekingen. Van zorgverzekeraar tot vereniging ter bescherming van de geel-gestreepte salamander (zeer zeldzaam): iedereen wil erbij zijn. Terecht, want iedereen staat natuurlijk voor zijn zaak.  

Zo ook de pensioensector. Of preciezer: de vijf grootste pensioenfondsen van Nederland. Ook wij hebben de informateurs een brief gestuurd. Dat wil ik hier wel verklappen. Subtiel verschil met de meeste brieven die de informateurs dezer dagen ontvangen: wij vragen niets. Integendeel. We doen de formerende partijen een aanbod. Een handreiking, zoals we het zelf noemen. Wij willen geen geld of gunst. Wij willen fors investeren in Nederland. En dan met name in de energietransitie, de overgang van fossiel (olie, kolen en gas) naar duurzaam opgewekte energiebronnen. 

Het is hard nodig

De vijf grootste pensioenfondsen van Nederland slaan daarbij de handen ineen. En dat is best uniek te noemen. Wij willen deze transitie gezamenlijk met overheid en marktpartijen versnellen.

Dat is ook nodig. Want het stokt.

En voordat stuurlui aan wal zich roeren, voordat politici die hun huiswerk beter moeten doen, roepen dat ABP politiek bedrijft, zeg ik nog maar eens luid en duidelijk: die transitie is onontkoombaar. De wereld beweegt weg van fossiel naar hernieuwbare en schone energie. Daar zit de groei, daar zitten kansen, het rendement, de innovatie en - flauwe woordspeling - de energie. 

Weloverwogen keuze

Het besluit om in de transitie te investeren is geen keuze uit ideologische overwegingen. Het is een weloverwogen keuze. Voor een solide rendement en voor een leefbare wereld, nu en in de toekomst. En voor alle duidelijkheid: daar is het merendeel van onze deelnemers het volledig mee eens.

Er is wel een maar. Als we niet oppassen worden we door onze eigen ambities ingehaald. Want tussen droom en daad staan wetten die in de weg staan en praktische bezwaren. Het stroomnet raakt overvol. U leest het dagelijks in de krant. 

Enorme vertraging

Bedrijven, scholen, ziekenhuizen en zelfs particulieren worden hierdoor geraakt. Er zijn lange wachtlijsten voor bedrijven en ziekenhuizen, woningcorporaties die willen verduurzamen en elektrificeren. Lees: van gas naar schone elektriciteit willen overstappen. Het aanbod is er, en wordt steeds groter. Maar de infrastructuur is nog niet waar het moet zijn. Alleen al in Nederland wachten een kleine 10.000 bedrijven op aansluiting op het stroomnet. Dat vertraagt de transitie enorm.

ABP investeert al langer in de transitie. Zowel in de productie van schone energie – denk aan windmolens en zonneparken - als in vernieuwing van de infrastructuur. In opslag en distributie. Letterlijk: bekabeling. In warmte- en elektriciteitsnetwerken. In jonge bedrijven die via slimme technologie zorgen dat de vraag beter op het aanbod wordt afgestemd. Dat doen ook de andere grote fondsen. En we willen nu gezamenlijk fors intensiveren en opschalen.

Tegenstrijdige regelgeving

Wat daarvoor nodig is, is een overheid die de regie pakt en die een logisch en samenhangend beleid voert. Op dit moment spreken wij nog met diverse ministeries over verschillende oplossingen voor dezelfde uitdaging. Dat leidt tot versplintering en oponthoud. En soms zelfs tot tegenstrijdige regelgeving.

Maar wat vóór alles nodig is, is een overheid waar je op kunt bouwen. Overheidsbeleid dat niet meewaait met de politieke wind van de week. Juist bij grote uitdagingen als deze is het van cruciaal belang om verder vooruit te kijken dan een regeerperiode lang is. Onze investeringen moeten immers ook op de langere termijn rendabel zijn. De overheid is een onmisbare partner bij de versnelling van de energietransitie.

Laat het ook een betrouwbare en stabiele partner zijn.

Kennisorganisaties

Het recente besluit van minister van Economische Zaken en Klimaat om de handrem op het Groeifonds te zetten is dan ook – hoe zeg ik dat netjes - teleurstellend. Het is een slecht teken. Dat Groeifonds is van cruciaal belang voor innovatie en het vestigingsbeleid in Nederland. Dat vind ik niet alleen, dat vinden talloze partijen waaronder VNO NCW, MKB-Nederland en tal van belangrijke kennisorganisaties.

Grote Nederlandse ondernemingen zoals Heineken, Philips, KLM en DSM schreven er vorige week nog een uitgesproken opiniestuk over in de Volkskrant. Ook volgens de top van het Nederlands bedrijfsleven is het ‘essentieel dat de overheid een groen industriebeleid voert. Dat wil zeggen een stabiel langetermijnbeleid dat duurzame economische groei, technologische ontwikkeling en innovaties stimuleert, evenals een marktvraag naar duurzame oplossingen.’ Eerste pijler van dat beleid, aldus de briefschrijvers: ‘een voorspelbaar energie- en klimaatbeleid.’

Voilà.

Denk met ons mee. Werk met ons mee. Laten we het samen doen. Wij reiken u de hand. Dat is kort samengevat wat er in onze brief aan de informateurs staat. Leuker kunnen we het niet maken. En veel gemakkelijker eigenlijk ook niet.