De meeste jongeren geven hun leven nu een ruime voldoende. Gemiddeld een 8,2. Ze zijn blij met hun vrienden, hun thuissituatie en hun bijbaan of sport. Toch voelen ze ook veel druk. “We willen overal goed in zijn: school, werk én sport,” zegt een leerling. Als ze moeten kiezen, gaat de voorkeur vaak naar werk of sport boven school – behalve als er toetsen zijn.

Op school leren ze vooral theorie. Praktische zaken missen ze. “Een bijbaan is belangrijk, want daar leer je dingen die je op school niet leert.”

De school voelt heel veilig. Pesten komt weinig voor en vechtpartijen zijn er niet. In de stad is dat anders. Vooral ’s avonds voelen jongeren zich minder veilig. “Er zijn vaak groepen hangjongeren op straat. Er gebeurt altijd wel iets.”

De jongeren maken zich zorgen over grote problemen: klimaatverandering, oorlogen, en de mentale gezondheid van leeftijdsgenoten. “De wereld staat in brand, en niemand doet iets,” zegt een leerling. Een ander vertelt dat zijn ouders uit Afghanistan zijn gevlucht. “Oorlog is van alle tijden. We komen er altijd weer uit.”

Vrije tijd is belangrijk, maar geld ook. De meeste jongeren vinden dat je een baan moet verdienen. “Je moet er moeite voor doen.” Een basisinkomen zien ze niet zitten. “Iedereen moet werken voor zijn geld.”

Ook vinden ze dat Nederland bij handel niet te streng moet zijn over mensenrechten. “Kijk naar het hele plaatje van een land.”

Alle jongeren wonen in Zoetermeer. Ze vinden het misschien geen topstad, maar wel een fijne plek om op te groeien. Later willen ze graag in de buurt van familie blijven wonen. “Ik wil met mijn kinderen lopend naar opa en oma kunnen, net zoals ik nu doe.”

De jongeren denken dat robots en AI een deel van het werk gaan overnemen. Ze gebruiken AI zelf ook vaak, en sommige docenten moedigen dat zelfs aan. Wel maken ze zich zorgen over privacy. “Big Tech moet beter omgaan met onze gegevens.” Toch blijven ze de apps gewoon gebruiken.

Over gezondheid zijn de meningen verdeeld. Bijvoorbeeld als er wordt gesproken over een hogere premie voor mensen die overgewicht hebben. Eerst klinkt: “Eigen schuld, dikke bult.” Maar na wat discussie vinden ze toch dat solidariteit belangrijk is. Opvallend: veel jongeren weten niet goed hoe het zorgstelsel werkt.

Ook over de vraag of ze later voor hun ouders willen zorgen, lopen de meningen uiteen. Sommigen vinden het moeilijk om zich dat voor te stellen, zeker als ze zelf kinderen hebben. “Ik kan toch niet voor vier personen zorgen?” klinkt het. Anderen vinden juist dat je je ouders niet zomaar in een verzorgingshuis stopt. “Je moet zorgen voor je moeder zoals zij ook voor jou zorgde,” zegt een leerling.

De jongeren zijn duidelijk: alleen nog reizen met het openbaar vervoer zien ze niet zitten. “Het is nu al druk, en elektrische auto’s zijn ook niet perfect.” Ze pleiten liever voor kleinere, zuinigere auto’s. Over energie zijn ze verrassend eensgezind: windmolens vinden ze prima, ook in de stad, maar kernenergie zien ze als de meest logische keuze. Over landbouw lopen de meningen uiteen. Sommigen vinden dat we minder moeten exporteren, terwijl anderen wijzen op het economische belang. “Als onze boeren naar het buitenland gaan, vervuilen ze daar net zo goed.”

De jongeren van het Alfrink College laten zien dat ze nadenken over hun toekomst én die van de wereld. Ze zijn kritisch, maar ook hoopvol, ook al ligt een oplossing voor grote problemen niet altijd voor de hand. Hun boodschap is duidelijk: we moeten samen blijven praten, keuzes maken en zorgen voor elkaar.