Hij wilde de nadruk leggen op de kracht van ouderen in de samenleving. Humberto Tan fotografeerde ruim 100 mensen van 100 jaar of ouder. Dit resulteerde in een boek, een documentaire en een tentoonstelling. En het project krijgt een vervolg.
De Expositie ‘Morgen gaat het beter’ van Humberto Tan in het Fotomuseum van het Vrijthof in Maastricht is omgeven met activiteiten. Eén van de activiteiten is een masterclass die de bekende tv-presentator en fotograaf gaf aan fotografiestudenten in Heerlen. Deze studenten gaan hun grootouders fotograferen. Ook gaan ze dezelfde 4 vragen stellen als Humberto deed aan de 100-plussers: over geluk, angst, levenslessen en toekomstdromen.
De fotografiestudenten voeren niet alleen deze opdracht uit. Ze gaan ook langs bij verschillende basisscholen om leerlingen enthousiast te maken voor het project. Deze leerlingen worden aangespoord om hun grootouders of andere familieleden van 50 jaar of ouder te fotograferen en te interviewen. Humberto: “Het gaat om de connectie tussen generaties. Dan komen ze thuis met verhalen van hun oma of opa. Verhalen die ze nog niet kenden. Het is belangrijk en mooi om de jeugd hierbij te betrekken. Net als toen ik 9 was.”
De oma van Humberto Tan is een belangrijke inspiratiebron voor de presentator. Zij leerde hem de Surinaamse taal en Surinaams koken. Ze gaf hem levenswijsheden mee.
Later ontmoette hij tijdens één van zijn talkshows biochemicus Henne Holstege van het Amsterdam UMC. Deze wetenschapper probeert het geheim van zeer oud worden te ontrafelen. Ze onderzoekt waarom sommige mensen ook op hoge leeftijd gezond blijven en geen last krijgen van dementie. “Meestal wordt onderzoek gedaan naar de redenen waarom mensen ziek zijn. Zij onderzoekt de reden waarom mensen op hoge leeftijd nog altijd gezond zijn.”
Het idee om de generatie van zijn oma te fotograferen (ze werd overigens geen 100) ontstond niet veel later. Humberto ontving via Facebook en Instagram reacties van kinderen en kleinkinderen op zijn oproep. Hij reisde 3 jaar lang heel Nederland door. Maakte meer dan 100 portretfoto’s, foto’s van de handen van deze zeer oude mannen en vrouwen en een foto hoe ze wonen. Bijvoorbeeld in hun favoriete stoel. “Ik koos voor zwart-wit foto’s. Kleur leidt af van het onderwerp. De rimpels zijn mooier in zwart-wit. Zowel gezichtsrimpels als handrimpels.”
Volgens de presentator is het belangrijk om de tijd te nemen voor de mensen die op de foto gaan. “Eerst moet je de connectie maken. De foto’s komen pas op het allerlaatste moment.”
De levensverhalen liggen volgens Humberto voor het oprapen. Terugkijkend op ‘Morgen gaat het beter’ vertelt hij over een man van 102 die nog artikeltjes schrijft voor een lokale krant. Hij vertelt over een non in Maastricht. Door haar kwam hij op wat uiteindelijk de titel van zijn fotoboek – en tentoonstelling – werd. Morgen gaat het beter is een lied uit 1939 van Willy Derby.
Met de foto’s die de fotografiestudenten en basisschoolleerlingen gaan maken, wordt een pop-up expositie georganiseerd in hun eigen school of stad. De 10 beste portretten en interviews per school komen in een nieuw boek. Het resultaat wordt in maart 2024 gepresenteerd.
Humberto tijdens de masterclass: “Ik wilde met dit project de kracht van ouderen in de samenleving benadrukken. En dat zit vaak om de hoek: bij je eigen oma en opa. Wat ik wil meegegeven is dat je moet doorvragen. Als er een stilte valt in het gesprek, laat dat. Vul het niet in. Dan krijg je megamooie verhalen.”
Foto Humberto Tan: Sem Augustin
Foto's 100-plussers: Humberto Tan (Cornelia Janna Hoekstra, Rijkman Groenink en de handen van Grietje Roos-Saal)
