‘Cursus Pensioen in Zicht is APK voor jezelf’

15 juli 2022

Pensioen in Zicht. De naam van de cursus, die niet door ABP wordt aangeboden, maakt meteen duidelijk wie tot de doelgroep behoren. De deelnemers zijn 60-plussers die meestal aan de vooravond staan van hun pensioen. In 3 (en soms 5) dagen gaan ze op een locatie ergens in Nederland aan de slag met diverse thema’s, zoals zingeving en het belang van sociale relaties.

De deelnemers krijgen nuttige tips over financiële onderwerpen die samenhangen met hun pensioen. En de deelnemers leren ook van elkaar. Het zijn immers lotgenoten, of eigenlijk meer gelijkgestemden. “De avonden zijn altijd wat kort hier”, klinkt het gekscherend op de 3e en laatste dag van de cursus.

Ups & downs

De zon schijnt uitbundig. De 15 deelnemers, cursusleider Roos Tria van Odyssee en ervaringsdeskundige Hetty Bruls hebben hun stoelen buitengezet op het gazon naast de cursusruimte van Hotel Landgoed Zonheuvel in Doorn. Hetty vertelt hoe het leven na haar pensionering verder ging met de gebruikelijke ups & downs. Hetty stopte 1,5 jaar geleden met werken. Het was even zoeken geweest. “Ik ben niet van de structuur. Maar kreeg het advies van een bevriende oud-collega om iedere ochtend te gaan wandelen. Ik dacht eerst: dat ga ik niet doen. Maar het bevalt uitstekend.”

5 identiteitszuilen

“Het is belangrijk om zelf de regie te nemen als gepensioneerde”, reageert Roos. De cursus helpt toekomstige gepensioneerden volgens haar om een pas op de plaats te maken. Ze noemt het een ijkmoment, waarbij de 5 pijlers of identiteitszuilen van een bekende psycholoog (Petzold) de kapstok vormen. 1 van de 5 pijlers – arbeid & prestatie – komt te vervallen. “Die zuil wordt leeg. En dan is het belangrijk om te ontdekken waar je in je volgende levensfase enthousiast van wordt. De cursus is als een soort APK voor jezelf.” De andere 4 zuilen zijn lichaam en geest, materiële zekerheid, sociale relaties en zingeving. Roos: “Je hoeft als deelnemer niet op alle vragen direct al een antwoord te hebben. Het is een proces dat in gang wordt gezet.”

Probeer iets uit

Voor gepensioneerden geldt dat de werkstructuur wegvalt en dat ze opeens over zeeën van tijd beschikken. Het gevoel van vrijheid kan heerlijk zijn. Maar het niks meer moeten en geen verplichtingen hebben betekent ook dat er iets voor in de plaats moet komen. Hetty: “Stel, je wilt vrijwilligerswerk gaan doen of een hobby oppakken, maar je weet niet precies wat. Probeer dan iets uit. Vertel in je omgeving dat je iets zoekt. Als het om vrijwilligerswerk gaat, vraag om een langere proefperiode. Dan kan je dat bijvoorbeeld 3 tot 6 maanden uitproberen. Kijken of het bij je past. Je hoeft er niet mee door te gaan. Maar ook al is vrijwilligerswerk niet betaald, het is ook niet vrijblijvend.”

Geef elkaar de ruimte

Het gaat vooral om het zoeken naar een nieuwe balans. De groep heeft aan het begin van de cursus een lijst opgesteld met thema’s. De flap-over met de thema’s staat buiten op het gazon. Een paar notities: Hoe vul je samen je tijd in, de juiste balans tussen alleen en samen, balans tussen betrokkenheid of juist afstand tot het werk, elkaar vrijheid geven, hoe ga ik mijn tijd invullen. Vooral het woord balans springt in het oog. Deelnemer Kenneth: “Je moet elkaar de ruimte geven.” Hij vertelt ook dat het moment is aangebroken om te gaan genieten. “Ik heb bijna 50 jaar gewerkt.” Voor hem stond deze vraag centraal tijdens de cursus: wat wil ik gaan doen in mijn vrije tijd? Zijn plannen? “Mijn volkstuin onderhouden, op mijn kleinkind passen en reizen.”

Zakelijk en emotioneel

Egbert en Jeanette vertellen dat ze de toelichting van de financieel expert interessant vonden. Vooral het stuk over het levenstestament. Maar nog meer zijn ze te spreken over de mix van zakelijke en emotionele onderwerpen tijdens de cursus. Egbert: “Ik kan heel goed alleen zijn. Maar deze cursus heeft me geleerd dat het belangrijk is om mijn sociale netwerk te onderhouden en uit te breiden.” En ook al ging het initiatief om deze cursus te volgen vooral uit van Jeanette, is Egbert blij dat hij heeft deelgenomen. “Het is mooi om hier te praten met lotgenoten. Met deelnemers die met vergelijkbare dilemma’s zitten. Of worstelingen. Vooral daar zit de meerwaarde. De gesprekken die je hebt met steeds andere groepjes.” Deel deze pagina Facebook Twitter LinkedIn