Er werd een appel op ze gedaan en ze hadden het gevoel dat ze iets wilden doen. Eigenlijk kwam dat gevoel meteen naar boven toen ze eind februari in het nieuws de eerste stroom vluchtelingen de grens bij Polen zagen oversteken. Maar de directe vraag of ze wilden bijspringen en Oekraïense vluchtelingen in huis wilden nemen, gaf de doorslag. ABP-deelnemer Johan en zijn vrouw Annemarie huisvesten 4 vluchtelingen. Bij ABP-deelnemer Lauren was de opvang van 2 vluchtelingen van korte duur. “Maar ik zou het zo weer doen.”
Een dochter van vrienden van Johan en Annemarie had besloten dat er iets moest gebeuren voor de vluchtelingen die in allerijl hun land probeerden te ontvluchten. Ze huurde met vrienden een busje om vluchtelingen op te halen bij de Poolse grens. Maar ophalen alléén was niet voldoende. Er moesten ook adressen gevonden worden waar deze mensen een veilig onderkomen zouden hebben. Pas dan konden ze de mensen die hun land waren ontvlucht meenemen.
Ook Johan en Annemarie kregen de vraag of ze vluchtelingen wilden opvangen. “We zeiden: we hebben een vakantiehuisje op een paar honderd meter van ons huis. Ze kunnen komen”, vertelt Johan.
De volgende dag al kwam het busje met 4 vluchtelingen: een oma met dochter en kleinzoon. En een 23-jarige vrouw die toevalligerwijs in hetzelfde busje zat. “Ze waren kapot toen ze hier aankwamen. We hebben ze toen zo warm mogelijk ontvangen”, zegt Johan.
Het nieuws over de komst van 4 Oekraïense vluchtelingen werd gedeeld in de buurtapp van Johan en Annemarie. De buren moesten immers weten dat er mensen in de buurt zouden rondlopen die een vreemde taal spraken en waarschijnlijk geen Engels konden. “Mijn uitnodiging naar de buurt was: Wees gastvrij.”
“Niet echt, ik werk namelijk altijd vanuit passie. Ik behandel alleen onderwerpen die ik interessant vind en waar ik veel van afweet. Of ik neem de kijkers mee in mijn leerproces, waardoor zij ook leren. Gevolg is dat we geen gekke dingen doen om zoveel mogelijk kijkers te trekken. Ik wil dat mijn volgers DAY1 vermakelijk vinden én iets leren of geïnspireerd raken. Kennelijk doen we dat goed, want de aandacht voor ons kanaal groeit alleen maar.”
De buren Lauren en haar man Kees namen het verzoek letterlijk. Ze besloten zich ook te melden bij de groep die op en neer reed naar de Poolse grens om vluchtelingen op te halen. En zo gebeurde het dat zij en haar man een paar dagen later 2 schoonzussen uit Oekraïne opvingen. Ook zij hebben een vakantiehuis in het buitengebied bij Apeldoorn, een paar 100 meter van hun eigen huis.
“Het bleek een mismatch. De 2 vrouwen waren ongelukkig dat ze zo afgelegen zaten en ze wilden zo snel mogelijk terug naar Polen. Daar waren hun kinderen. Die waren op een andere plek dan zij ook de grens naar Polen overgestoken.”
Wat ook niet hielp, is dat de 2 oudere vrouwen slecht Engels spraken. Wel bleek het een slimme zet om de vluchtelingen in het vakantiehuis van Johan en Annemarie langs te laten komen. “Dat heeft ertoe geleid dat ze toch een nacht zijn gebleven. We hebben die avond pizza gehaald. Het werd een fijne avond, maar het was duidelijk te merken dat ze zich zorgen maakten om hun kinderen die nog in Polen waren.”
Spijt heeft Lauren niet van haar actie om vluchtelingen op te vangen. Ze zou het zo weer doen. “Maar dan wel mensen die Engels spreken en ze moeten van te voren weten dat we heel afgelegen wonen. Toch hopen we dat we iets goed hebben kunnen doen voor deze 2 vrouwen. Dat ze weten dat er mensen zijn die okay zijn in deze barre tijden.”
De 4 vluchtelingen in het vakantiehuis van Johan en Annemarie verblijven er nog altijd. Het was achteraf gezien naïef om te veronderstellen dat ze maar een korte periode zouden blijven, meent Johan. “Je moet positief zijn. En het is voor ons eigenlijk redelijk makkelijk, want ze verblijven niet in ons leefgebied. Ze hebben hun eigen woning.”
Annemarie en Johan hebben allerlei dingen geregeld voor de Oekraïense vluchtelingen, van een bankrekening voor ze openen tot het helpen van het vinden van een school voor de 6-jarige jongen. Annemarie: “Het was ook niet makkelijk om een Burgerservicenummer voor ze te regelen. Toen we maar niets van de gemeente hoorden, zijn we naar het gemeentehuis gegaan met de hele groep. Daar hebben we ons gemeld bij de burgerlijke stand. Dat was niet de bedoeling. Maar ’s middags belden ze ons en de volgende dag was het geregeld.”
Na 4 weken hebben ze een echte band met de vluchtelingen ook al zien ze wel dat er onderling wat spanningen zijn tussen het gezin en de jonge vrouw van 23. Annemarie: “Ze heeft een Russische vader die in Rusland woont. Ze heeft nog meer familie in Rusland.” Volgens Johan is het mede om deze reden belangrijk om op te letten wat voor mensen je in huis haalt: “Dat het onderling ook goed klikt. Er moet ook aandacht zijn voor de sociale en psychische kant.”
“Ze zijn continue met de oorlog bezig en dat is ook begrijpelijk. Ze hebben heftige tijden meegemaakt”, vertelt Johan. “Het huis van de buren van het gezin uit Kiev is platgebombardeerd. De buren zijn daarbij omgekomen. Het is een wonder dat zij er nog zijn. Een lawaaierige wasmachine kan al angst veroorzaken. Daardoor dacht het gezin dat er bombardementen waren.”
Johan zegt het jammer te vinden dat de Nederlandse overheid niet meer samenwerkt met particulieren die vluchtelingen in huis nemen. Het gebrek aan opvangplekken maakt dat particuliere initiatieven enorm hard nodig zijn. Hij is bezorgd dat vluchtelingen die door particulieren worden opgevangen buiten allerlei regelingen vallen. “Private initiatieven moeten juist gekoesterd worden. Maar ondanks dat vinden we het verstandig dat we deze vluchtelingen een dak boven het hoofd hebben gegund.”
Buurvrouw Lauren is het daarmee eens. Ze staat klaar om weer vluchtelingen op te vangen. Ze denkt dat ze een kandidaat heeft: via via is ze met een Oekraïense vrouw in contact gekomen. “Ik denk dat deze vrouw hier iets wil opbouwen. Ze kan dan mooi Nederlandse les krijgen van mijn buurman Johan.”
Lauren vertelt dat ze de steun van haar collega’s van de Belastingdienst, buren en familie overweldigend vond toen ze vertelde dat ze vluchtelingen wilde opvangen. “Heel veel mensen wilden kleding geven en geld doneren.” Ook Johan en Annemarie kregen van alle kanten hulp aangeboden. “Toen heb ik gezegd een fiets voor de vluchtelingen zou fijn zijn. Want we zitten hier in een buitengebied. Dus nu gaan ze op de fiets op stap.”
