Duurzaam en verantwoord beleggen speelt een steeds grotere rol in het beleid van ABP. Maar hoe ziet dat er concreet uit? In welke bedrijven beleggen we dan? Wat is hun verhaal? En hoe dragen die beleggingen bij aan een goed pensioen? In deze serie gaan we op zoek naar het antwoord en geven we deze bedrijven een gezicht. Van veelbelovende startups tot de grotere duurzame namen. In aflevering 5 gaan we op bezoek bij VarmX.
Het is een van de giftigste slangen ter wereld: de Australische bruine slang (Pseudonaja textilis). Maar uitgerekend het dodelijke gif van deze bodembewoner is de inspiratie voor een medicijn dat mensenlevens kan redden. Met financiering van onder andere ABP - via INKEF capital - werkt het Leidse biotechbedrijf VarmX aan een medicijn voor het stoppen van ernstige bloedingen bij patiënten die bloedverdunners gebruiken.
Om sterfte door bloedproppen (trombose) te voorkomen, slikken wereldwijd miljoenen mensen bloedverdunners. De nieuwste generatie bloedverdunners stelt het eiwit buiten werking dat ervoor zorgt dat bloed kan stollen. Deze middelen werken goed en zijn eenvoudig in gebruik, maar kunnen ook gevaarlijk zijn. Want bloedstolling is een belangrijk verdedigingsmechanisme van het lichaam. Als bloed niet stolt, kan dat bij acute bloedingen of een spoedoperatie tot fataal bloedverlies leiden. Alleen al in Nederland overlijden daardoor jaarlijks zo’n 400 patiënten.
De Australische bruine slang (beeld: Wikipedia).
Professor Pieter Reitsma - internationaal expert op het gebied van bloedstolling - zocht de oplossing in het gif van de Australische bruine slang. Of preciezer: in de gifstoffen (toxines) die de bloedcellen van de prooi aantasten en het bloed laten stollen. Juist die stollende en bloeddrukverlagende eigenschappen van sommige gifstoffen kunnen interessant zijn voor medicijnontwikkeling.
‘Onze vinding komt voort uit fundamenteel onderzoek naar de bijzondere eigenschappen van slangengif’, legt Reitsma uit. “Slangen gebruiken hun gif als een krachtig wapen, maar het is ook een cocktail van stoffen met allerlei nuttige eigenschappen. Dat biedt kansen op het gebied van medicijnontwikkeling, al wordt slangengif op dit moment nog maar in een handvol medicijnen toegepast. We zagen al snel in dat we het eiwit dat stolling van het bloed veroorzaakt, zouden kunnen inzetten voor de behandeling van acute bloedingen.”
In 2016 was Reitsma mede-oprichter van VarmX, dat voortkomt uit het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Hij isoleerde het eiwit in het slangengif dat zorgt voor het stollen van bloed en ontwikkelde een variant die ook werkt in het menselijk lichaam. VMX-C001, het geneesmiddel dat op basis hiervan is ontwikkeld, remt de werking van de bloedverdunner, waardoor het bloed toch kan stollen. Bij een acute bloeding of spoedoperatie wordt het middel eenmalig, via een injectie, toegediend. VarmX heeft een patent op deze vinding.
VarmX haalde begin juli € 32 miljoen op bij investeerders voor de verdere ontwikkeling van VMX-C001. Met dat geld kan worden begonnen met de productie en het eerste onderzoek met gezonde vrijwilligers worden betaald. Een van die investeerders is INKEF Capital, een Nederlandse investeringsmaatschappij. ABP belegt ongeveer 500 miljoen euro via INKEF in duurzame startups zoals VarmX. INKEF biedt de bedrijven waarin wordt geïnvesteerd - vooral in medische technologie en IT - de financiële armslag om te groeien, evenals strategische ondersteuning en toegang tot een relevant netwerk.
CEO Alexander Vos van VarmX prijst zich gelukkig met de ondersteuning door Inkef. ‘Het is voor een jong en innovatief bedrijf belangrijk om een partner te hebben die in het project en het team gelooft. Inkef heeft het langetermijn perspectief dat past bij het langdurige traject voor de ontwikkeling van een nieuw medicijn én jarenlange ervaring met de ondersteuning van gelijksoortige bedrijven.’
De vraag is wanneer VMX-C001 beschikbaar is voor patiënten. Zoals alle geneesmiddelen zal ook dit middel eerst uitgebreid worden getest; op zijn vroegst komt het in 2025 op de markt. Vast staat dat VMX-C001 een enorm potentieel heeft gezien de tientallen miljoenen patiënten wereldwijd die de nieuwste generatie bloedverdunners slikken. De miljoenen die VarmX onlangs ophaalde, laten zien dat investeerders veel vertrouwen in de vinding hebben.
‘Het is onze persoonlijke drijfveer om een oplossing te bieden voor patiënten die in een kwetsbare situatie zitten omdat ze afhankelijk zijn van bloedverdunners’, zegt Vos. ‘Nu nog zitten artsen met de handen in het haar als een patiënt die bloedverdunners gebruikt een acute bloeding krijgt. We hebben goede hoop dat dat over een aantal jaren verleden tijd is.’
