'Extreem niet-duurzaam gedrag mag je aanpakken'

De duurzame dilemma’s van Pascal Ramaekers
30 oktober 2023

Samen voor een beter klimaat. Het thema van de Nationale Klimaatweek is zeker ook van toepassing op Pascal Ramaekers (43). De onderzoeker bij de Rijksoverheid vertelt in deze aflevering van duurzame dilemma’s hoe duurzaam hij wil leven. En waar hij mee worstelt. “De sleutel van een duurzame planeet ligt in het consuminderen.”

Verre reizen of vakantie in de streek?

“Mijn vrouw is Mexicaanse en 1 keer per jaar bezoeken we haar familie. Dat is niet onderhandelbaar. Vliegen is zeker niet duurzaam en soms speelt het op mijn geweten. Maar het familiebezoek is voor ons belangrijk, verder vliegen wij niet meer.

Ik denk niet dat we mensen op de kast moeten jagen door vliegen te verbieden. Maar bijvoorbeeld wel de privévluchten aanpakken van een rijke voetballer om te winkelen in een andere wereldstad. Dat is extreem gedrag en die extremen mogen ontmoedigd worden. Sowieso ben ik van mening dat korteafstandsvluchten overbodig zijn en verboden mogen worden. Vluchten van Amsterdam naar Parijs, Brussel en Londen zijn niet nodig. Die afstanden kunnen we prima afleggen met de trein.”

Samy Woliner

Vlees of vegetarisch?

“Als gezin eten we zo min mogelijk vlees. Mijn zoon van 11 jaar is vegetariër, daar ben ik trots op. We kijken goed naar welke vleessoort de minste milieu-impact heeft. Zo heeft kippenvlees veel minder impact op het milieu dan rundvlees uit Zuid-Amerika.

In de winkel zie ik dat duurzamer vlees veel duurder is dan minder duurzaam vlees. Dan is de keuze voor de consument toch zo gemaakt? Mensen kiezen sneller voor het goedkope vlees. Daarom zou vlees dat schadelijker is voor het milieu duurder moeten worden. Dat helpt consumenten betere keuzes te maken.”

Gemak of focussen op een duurzame levensstijl?

“Ik kies voor een duurzame levensstijl. We hebben niet alle spullen nodig. Kijk maar eens rond in je eigen huis, welke spullen gebruik je echt? Het niet kopen of minder kopen van spullen is het allerbelangrijkst. Koop alleen wat je écht nodig hebt, of wat bijdraagt aan je levensgeluk.”

Samy Woliner

Consumeren of consuminderen?

“De sleutel voor een duurzame planeet ligt in consuminderen en hergebruik van goederen en grondstoffen. Het is echt niet nodig om alles nieuw te kopen. In Nederland zijn genoeg mogelijkheden om tweedehands producten te kopen. Rommelmarkten, verkoopsites en kringloopwinkels.

Laatst kocht ik een tweedehands laptop van 22 jaar oud. Hierop kan ik oude computerspellen uit mijn jeugd spelen. Dat vind ik leuk; een oud product een tweede leven geven.”

Duurzamer leven in het huidige systeem of systeemverandering?

“Ik lees veel over duurzaamheid en het boek ‘Minder is meer’ van Jason Hickel zette mij aan het denken. Het gaat over wat het échte probleem is: steeds meer grondstofgebruik door een explosieve groei van de wereldeconomie. Liefst met 3% per jaar.

Dan verdubbelen we iedere 23,5 jaar de wereldeconomie. Door die groei zijn er telkens meer grondstoffen nodig om te produceren, zodat wij weer meer consumeren. Daarmee beschadigen we de planeet natuurlijk enorm.

Veel dingen die een extreme milieudruk hebben, hebben we eigenlijk niet nodig. Denk aan SUV’s, fast fashion, superjachten, privé- en korte afstandsvluchten. Die mogen van mij ontmoedigd of verboden worden.

Daarnaast is het een globaal probleem. Zo stimuleert de Mexicaanse overheid grijze stroom wel, maar zonnepanelen niet. Dat kan écht niet meer, vooral in een land waar er zon in overvloed is. Alle landen zullen moeten verduurzamen.”

 Samy Woliner

Huis verduurzamen of geld uitgeven aan ‘leukere dingen’?

“Technisch gezien kunnen we niet alles in onze jaren '50 woning verduurzamen. We hebben wel zonnepanelen. Iedereen moet kijken wat ze kunnen verduurzamen en wat ze te besteden hebben.

Maar ook in leuke dingen kun je keuzes maken. Denk aan verjaardagscadeaus, dan kun je ook een dagje uit, eten of drinken geven in plaats van spullen. De meesten hebben meer dan genoeg spullen, vaak nog teveel om op te bergen.”

 Samy Woliner

ABP-dilemma’s?

“Voor ABP is het uitdagend om goed te kijken in welke duurzame bedrijven ze beleggen. Want hoe definieer je duurzaamheid? Grote milieuvervuilers, daarin kun je niet meer beleggen. Dan stimuleer je ze immers door te gaan met hun gedrag. Ik denk dat de samenleving behoefte heeft aan een dialoog. Door het eerlijke verhaal te vertellen. En mensen mee te nemen in alle voor- en tegenargumenten.”

Worstelt u ook met duurzame dilemma's?

En wilt u die met ons delen?