Veel beursgenoteerde bedrijven hebben ingrijpende maatregelen moeten nemen om de coronacrisis het hoofd te bieden. Bestuurders en topmanagers moeten niet geïsoleerd zijn van de pijn die werknemers, aandeelhouders en andere betrokkenen lijden, vindt ABP. ‘Juist in deze tijd ligt de beloning voor de top onder een maatschappelijk vergrootglas.’
Grofweg kun je bedrijven in twee groepen indelen als het om de gevolgen van de corona-pandemie en de lockdown gaat: bedrijven die eronder lijden en bedrijven die er juist van profiteren. Tot de eerste groep behoren bijvoorbeeld bierbrouwers en uitzendorganisaties. Door de sluiting van de horeca en de krimp van de ‘flexibele schil’ op de arbeidsmarkt zagen zij hun inkomsten sterk teruglopen. Tot de tweede groep behoren online winkelketens, pakketbezorgers en leveranciers van medische apparatuur.
‘Corona leidt voor de beursgenoteerde bedrijven waarin we beleggen tot ongebruikelijke uitschieters in de bedrijfsresultaten, en daarmee ook tot ongekende uitschieters in de beloningen voor de top’, zegt Mirte Bronsdijk, duurzaamheidsspecialist bij onze vermogensbeheerder APG. ‘Daarom hebben we met Nederlandse en buitenlandse bedrijven besproken hoe om te gaan met de beloningen over 2020. Daar zaten bedrijven tussen die overheidssteun kregen of kostenbesparende maatregelen namen, maar ook bedrijven die door corona juist een heel goed jaar hadden.’
Voor bestuurders en topmanagers van (beursgenoteerde) bedrijven is het gebruikelijk dat hun beloning deels door de financiële resultaten wordt bepaald. Eenvoudig gezegd: hoe beter het bedrijf heeft gedraaid, hoe hoger de beloning. Dit roept de vraag op hoe daarmee in uitzonderlijke tijden – zoals tijdens een pandemie – moet worden omgegaan. Te meer omdat de economische gevolgen van de crisis breed worden gevoeld in de samenleving.
ABP volgt hierin de lijn van Eumedion, het samenwerkingsverband van grote Nederlandse beleggers voor duurzaamheid en goed bedrijfsbestuur. ‘In de jaarlijkse speerpuntenbrief van Eumedion was een van de aandachtspunten hoe om te gaan met belonen in deze tijden van pandemie en lockdown’, legt Bronsdijk uit. ‘Bedrijven hebben soms pijnlijke maatregelen moeten nemen, zoals het ontslag van personeel of het schrappen van de winstuitkering voor aandeelhouders (dividend). We verwachten dat het management niet geïsoleerd is van deze pijn en bijvoorbeeld tijdelijk minder salaris krijgt of geen bonus ontvangt.’
Bronsdijk noemt als voorbeeld een Frans beursgenoteerd bedrijf dat vanwege corona het dividend had geschorst en werknemers een aantal maanden op verplicht onbetaald verlof had gestuurd. Niettemin stelde de beloningscommissie van het bedrijf voor om aan de top een variabele beloning (bonus) uit te keren, ook al waren de financiële doelstellingen niet gehaald. ‘We hebben tegen dit bedrijf gezegd dat het toekennen van een bonus niet te verenigen is met de maatregelen die zijn genomen en die pijnlijk zijn voor medewerkers en aandeelhouders.’
De gesprekken over belonen in corona-tijd vinden plaats aan de vooravond van het nieuwe AVA-seizoen: de periode waarin beursgenoteerde bedrijven hun aandeelhoudersvergadering houden en aandeelhouders – zoals ABP – hun stem kunnen laten horen. ‘Sinds 2019 moet volgens de wet het beloningsbeleid van een Nederlands beursgenoteerd bedrijf 75% van de aandeelhoudersstemmen achter zich krijgen’, zegt Bronsdijk. ‘Ook moeten bedrijven in het beloningsverslag - waarin ze uitleggen hoe de beloning voor de top tot stand is gekomen – laten zien hoe ze rekening houden met de maatschappelijke acceptatie. Aandeelhouders hebben bij dat beloningsverslag een adviserende stem, de zogenaamde say on pay.’
Dat maatschappelijk betrokken aandeelhouders als ABP gebruik maken van hun grotere invloed op de topbeloningen bij beursgenoteerde bedrijven, bleek vorig jaar al. In 2020 stemden ABP en andere beleggers bij vier Nederlandse bedrijven het beloningsvoorstel weg. De betreffende bedrijven moesten het voorstel herzien en opnieuw voorleggen aan de aandeelhouders. Bronsdijk: ‘Zijn de aandeelhouders eenmaal akkoord, dan mag de Raad van Commissarissen in uitzonderlijke gevallen nog van het beloningsbeleid afwijken. Maar het gebruik maken van deze ‘discretionaire bevoegdheid’ moet heel goed worden gemotiveerd.’
ABP verwacht ook van bedrijven die juist profiteren van de pandemie en de lockdown dat ze terughoudend zijn met het toekennen van hoge variabele beloningen aan het management. ‘Juist in deze tijd ligt de beloning voor de top onder een maatschappelijk vergrootglas. Voor alle beursgenoteerde bedrijven - of ze nu worden getroffen of juist profiteren van de situatie - geldt dat we aandringen op terughoudendheid bij het toekennen van bonussen. We vragen bedrijven aanpassingen door te voeren wanneer de beloning als onevenredig of maatschappelijk ongepast kan worden beschouwd.’
Meer weten over hoe we omgaan met de beloningen van bestuurders en managers bij bedrijven waarin ABP belegt? Lees ons position paper.
