Gepensioneerd als docente, maar nog lang niet klaar met het onderwijs

17 september 2020

Toen Ninan Esajas zes jaar geleden met pensioen ging als leerkracht van een VMBO in Amsterdam West, stond voor haar meteen al vast dat ze haar dagen als gepensioneerde niet in ledigheid zou doorbrengen. Ze is geen type dat lang stil kan zitten. Haar afscheid van het werkzame leven gaf haar des te meer tijd om aandacht te besteden aan haar vele hobby’s: wandelen, twee leesclubs, filmavonden. Pilatus, oppassen op haar kleinkinderen. Nee, niks voor Ninan, dat zitten achter de geraniums.

Toch miste ze nog steeds iets. Een leven lang aan onderwijservaring schud je niet zo maar van je af. Eind jaren zeventig kwam ze vanuit Suriname naar Nederland. Op de universiteit van Groningen studeerde ze Spaans. Ze vertrok naar Suriname, waar ze op een lerarenopleiding les gaf. In de jaren negentig kwam ze terug naar Nederland en omdat Spaans als vreemde taal nog op weinig scholen werd gegeven, behaalde ze later ook de benodigde diploma’s om Nederlandse en maatschappijvakken te kunnen geven.

Tranen

‘Met pijn in het hart nam ik zes jaar geleden noodgedwongen afscheid van het onderwijs’, vertelt ze. De omgang met de leerlingen, haar kennis en ervaring overdragen; doodzonde dat dit zo abrupt moest ophouden, vond ze. Ze herinnert zich de tranen bij haar afscheid van het VMBO nog goed; bij haar zelf, maar ook bij veel van haar leerlingen. ‘Met veel van hen had ik een hechte vertrouwensrelatie opgebouwd.’ Die innige band was er niet van de een op andere dag. De beginperiode op het VMBO was zwaar. Het duurde echt wel even voordat ze erachter kwam hoe ze de leerlingen het best kon benaderen. Naast leerkracht was ze ook voor een belangrijk deel begeleider en opvoeder. Veel kinderen op haar school droegen de nodige sociaal-emotionele ballast met zich mee: geen stabiele situatie thuis, een taalachterstand. Op sommige momenten moest ze hard zijn als kinderen niet wilden luisteren of praatten tijdens haar les, maar die hardheid richtte zich nooit op de persoon. Streng maar rechtvaardig, zo stond Ninan bekend bij haar leerlingen. Ze stond altijd voor hen klaar met een luisterend oor en goede raad.

Surveilleren

Ninan wilde ook na haar pensionering nog graag iets doen met haar onderwijservaring. Via een uitzendbureau werd haar een baantje als surveillant aangeboden. Zo nu en dan werd ze opgeroepen om tijdens tentamens en examens op HBO-instellingen en universiteiten te komen surveilleren. ‘Leuk om zo weer even in aanraking te komen met studenten, maar van het innige en persoonlijke contact dat ik met mijn VMBO-leerlingen had, was natuurlijk geen sprake. Daarnaast miste ik het lesgeven.’ Vijf jaar geleden vond ze een vrijwilligersbaan waarin ze ook daar haar ei in kwijt kon. Nederlandse les geven aan immigranten in een bibliotheek, maar ook samen met haar deelnemers musea bezoeken, ze uit hun isolement halen. Ook hier heeft ze met kwetsbare mensen te maken die wel een extra zetje kunnen gebruiken. ‘Ik zie het als mijn plicht om mijn kennis en ervaring daarvoor in te zetten en door te geven.’