Op onze oude dag genieten van een prettige en leefbare wereld. Dat willen we allemaal. Maar wat hebben we ervoor over? Hoe duurzaam willen we leven? En met welke dilemma’s worstelen we? Op Duurzame Dinsdag, de dinsdag in september waarop duurzame ideeën een podium krijgen in politiek Den Haag, beginnen we een serie waarin deelnemers hun groene dilemma’s delen. ABP-deelnemer Jan Morren (68) vertelt over zijn bevlogenheid om bomen te sparen, vogels te redden, zijn overwegend duurzame levensstijl én het sluiten van compromissen.
Veel mensen maken zich zorgen over de opwarming van de aarde. Ze kijken niet alleen naar de politiek, het bedrijfsleven en beleggers als het gaat om verduurzaming, maar ook naar hun eigen rol. Ze ervaren daarbij dilemma’s. Groene dilemma’s gaan over de vraag wat er in hun ogen mogelijk is. Maar het gaat ook over keuzes. ‘Soms loop je tegen grenzen aan, omdat dingen niet mogelijk zijn. Of je ontkomt er niet aan om concessies te doen’, benadrukt Jan Morren.
Jan studeerde biologie, werkte vele jaren als milieuadviseur van een gemeente en een regionale milieudienst. Hij is nu bijna twee jaar met pensioen. In zijn vrije tijd probeert hij met de Kerngroep Ring Utrecht en juristen te voorkomen dat de A27 bij Amelisweerd verbreed gaat worden. ‘Een verbreding van de A27 is niet nodig. Het is zonde om daar bomen voor op te offeren.’
Zijn inspanningen gaan verder dan Amelisweerd. Jan is vrijwilliger bij de Vogelopvang in Utrecht. Een paar dagdelen per week verzorgt hij vogels die bij de opvang terecht zijn gekomen omdat ze verzwakt zijn of ziek. Daarnaast is Jan actief binnen de Partij voor de Dieren, waar hij zich onder andere buigt over ruimtelijke - en mobiliteitsvraagstukken, maar waarvoor hij zich ook heeft verdiept in het granuliet dossier. ‘Die bevlogenheid voor het milieu zit er bij mij al van jongs af aan in.’
Een duurzame levensstijl begint volgens Jan bij energiebesparing en dus het goed isoleren van de eigen woning. Zijn gezin gebruikt daardoor weinig energie. Daar is de eerste, grote winst te behalen. Daarnaast eet hij geen vlees en geen vis, koopt hij overwegend duurzame kleding en zo min mogelijk goederen in plastic verpakkingen en heeft hij een Fairphone (duurzame smartphone). Hij reist buiten zijn woonplaats Utrecht voornamelijk per trein en dichter bij huis op de fiets. Maar ze hebben ook een kleine benzineauto staan. ‘Daar rij ik af en toe mee naar het afvalstation om chemisch afval en karton weg te brengen of familie op te zoeken in de Achterhoek.’
De auto noemt hij één van de compromissen die hij en zijn vriendin hebben gesloten, ondanks hun zorg voor het milieu. Vliegen doet hij slechts sporadisch. Verre vakanties behoren grotendeels tot het verleden. Zo mogelijk reist hij ook dan met de trein. Maar volgend jaar wil Jan per boot van Vlissingen naar Spitsbergen afreizen. De terugreis lukt niet helemaal met de trein en boot en waarschijnlijk wordt het dan een enkele reis per vliegtuig van Spitsbergen naar het vasteland van Noorwegen, waar hij vervolgens op de trein zal stappen. ‘De bootreis ernaartoe is relatief duurzaam. Het schip waarmee hij reist maakt bijv. gebruik van minder milieubelastende brandstof.
Er zijn ook dingen waar hij tegenaan loopt, doordat het niet of vrijwel niet mogelijk is om stappen te nemen die leiden tot minder CO2-uitstoot. Zo bleek de ligging van het dak van hun woning niet geschikt om zonnepanelen te plaatsen. Om zijn eigen ecologische voetafdruk toch te verminderen, koos Jan ervoor om participaties te kopen in een windcentrale. Indirect wekt hij daardoor toch zijn eigen energie op.
Jan deed meer water bij de wijn: zijn woning is aangesloten op stadsverwarming. In de wijk waar hij woont wordt energie opgewekt met behulp van biomassa en dat is niet helemaal wat Jan voor ogen stond. ‘Maar als we wilden afkoppelen van het energienet moesten we een flinke boete betalen en een eigen warmtesysteem laten aanleggen. Dat is duur en dat wil ik op mijn leeftijd niet meer doen.’
Jan weet uit eigen ervaring hoe lastig het is om concessies te moeten doen, maar begrijpt ook dat er soms niet aan te ontkomen is. Wel vindt hij dat grote pensioenfondsen bedrijven moet aansporen om duurzamer te gaan werken. Jan volgt nauwgezet de discussie over de fossiele beleggingen. ‘Blijf je in gesprek met bedrijven die niet duurzaam genoeg opereren in de hoop dat ze hun beleid aanpassen? Dat zou een argument kunnen zijn en misschien is het een goede keuze’, zegt Jan over de aanpak van ABP. ‘Maar ik heb ook de neiging om grote beleggers uit te dagen om scherper aan de wind te zeilen. Het is zo enorm belangrijk om te zorgen dat de temperatuurstijging onder de 2 graden blijft.’
De dominee in hem, zoals hij zelf zegt, zorgt ervoor dat hij anderen regelmatig aanspreekt op hun gedrag. Want iedereen kan en moet in positieve zin bijdragen. ‘Waar ik vooral mee worstel is de gemakzucht van velen als het gaat om het milieu.’
Hoe zit het met uw groene dilemma’s? de komende periode willen we u een paar stellingen voorleggen. Kiest u voor een elektrische auto of een benzineauto, goedkope kleding versus duurzame kleding of een vliegvakantie versus een vakantie in eigen land? Laat ons weten wat uw dilemma is als het gaat om duurzaamheid en stuur een e-mail naar ingesprekmet@abp.nl.
