Dekkingsgraad in de achtbaan: hoe kan dat?

18 december 2020

Bijna wekelijks zien insiders de dekkingsgraad van ABP op en neer gaan. Soms met wel 5 procent! Waar komen die schommelingen vandaan? En wat kunnen we er aan doen als pensioenfonds? We spraken met senior strateeg Thijs Knaap.

 

De dekkingsgraad laat zien of ABP genoeg geld ‘in kas’ heeft om de pensioenen nu en in de toekomst te kunnen uitbetalen. Is hij 100 procent, dan slagen we daarin. Dit jaar ging onze dekkingsgraad alle kanten op. Hij ging van 94,1 procent in januari naar 82 procent in maart. Daarna krabbelde hij langzaam op met 85,2 in juni en 88,2 procent in september. Op dit moment staat de dekkingsgraad voorlopig op 91,5 procent, maar er kan dus nog van alles gebeuren.

Waar komt die jojo-dekkingsgraad vandaan?

Thijs: ‘De dekkingsgraad is dus de verhouding tussen het geld dat in kas is en dat wat we moeten uitbetalen aan pensioenen, nu en in de toekomst. De bezittingen zijn gemakkelijk te tellen. Wat ABP moet uitbetalen, daar komen flinke berekeningen aan te pas. De rente speelt daar een belangrijke rol bij. Hoe lager de rente, hoe meer de toekomstige pensioenen nu kosten. Zowel de bezittingen als de rente wordt natuurlijk beïnvloed door huidige ontwikkelingen, zoals corona. De gevolgen daarvan komen in fases. In het voorjaar was de economie op slot. Dat is slecht voor alles waar we in beleggen. Mensen kunnen minder kopen, overheden krijgen minder belasting binnen enzovoort. Aandelenmarkten stonden in maart een derde lager dan aan het begin van het jaar. Vergelijk dat met uw eigen bankrekening waar ineens een derde minder op staat! Dat heeft enorme gevolgen. Het bijzondere is dat de financiële markt er weer vrij snel redelijk bovenop kwam. Dat komt vooral door de steunmaatregelen van de overheid. Tijdens de financiële crisis in 2008 gingen veel bedrijven failliet. Door de maatregelen van de overheid gebeurt dat nu veel minder. En dan kwam er in november ook nog het goede nieuws over het coronavaccin. Dat heeft dan direct weer een positief effect. Inmiddels staat de aandelenmarkt zo’n 11% hóger dan aan het begin van 2020. Dit zelfde patroon zien we terug in de dekkingsgraad. De steunmaatregelen van de overheid worden voor een groot deel betaald door de centrale banken zoals de Europese Centrale Bank (ECB), die hun beleid in 2020 verruimd hebben. Dat heeft gezorgd voor een daling in de rente, waardoor de dekkingsgraad nog niet hersteld is van de coronacrisis.’

Wat kunnen we doen tegen die schommelingen?

‘Bij het beleggen maken we een portefeuille waarbij we proberen de schokken te beperken en op de lange termijn een mooi rendement te halen. Dat betekent dat we bijvoorbeeld beleggen op veel plaatsen in de wereld en in diverse sectoren. Zo spreid je het risico. Dit is iets waar wij elke dag mee bezig zijn. Het is best lastig om toch om een manier te vinden waarbij we weinig risico lopen maar wel voldoende opbrengst behalen. Om een hoog rendement te halen beleggen we bijvoorbeeld ook in China en Latijns Amerika. Maar je weet ook dat je daarmee risico’s in huis haalt. Het voordeel van ons als pensioenfonds is dat we naar de lange termijn kunnen kijken en niet zoals sommige andere beleggers naar de korte termijn. Dat geeft ons vaak meer mogelijkheden.’ Maar uiteindelijk zijn ook wij natuurlijk niet onkwetsbaar voor de grote gebeurtenissen in de wereld. Dat laat de situatie van maart wel zien. Zoiets als corona raakt letterlijk iedereen. En ook op de ontwikkeling van de rente hebben we weinig invloed. Maar we doen dus ons best de grootste schokken te vermijden.’