Wat u moet weten over beleggingen in wapenbedrijven

29 november 2019

Volgens een rapport van vredesorganisatie PAX behoort ABP tot de grote Nederlandse pensioenfondsen die beleggen in bedrijven die betrokken zijn bij controversiële wapenhandel. Vijf vragen en antwoorden over onze beleggingen in zulke bedrijven.

Wat is de strekking van het rapport?

PAX onderzocht de beleggingen van de tien grootste Nederlandse pensioenfondsen in bedrijven die wapens leveren aan landen die betrokken zijn bij gewapende conflicten of mensenrechtenschendingen. Dit is in het kader van het Eerlijk Pensioenlabel. Volgens het rapport belegt ABP in twee van zulke bedrijven: General Electric en United Technologies Corporation (UTC). Beide maken onder andere motoren voor gevechtsvliegtuigen. PAX roept pensioenfondsen op om te stoppen met beleggen in zulke bedrijven. Of hun invloed aan te wenden om bedrijven ervan te overtuigen niet langer te exporteren naar ‘controversiële’ landen.

In welke wapenbedrijven belegt ABP niet?

Wij beleggen niet in bedrijven die controversiële wapens produceren. Dit zijn wapens die verboden zijn volgens internationale verdragen waarbij Nederland is aangesloten. ABP investeert dus niet in bedrijven die betrokken zijn bij de productie van clustermunitie, anti-persoonsmijnen, en biologische en chemische wapens. We vinden de mening van onze deelnemers over ons beleggingsbeleid belangrijk. Dat heeft ertoe geleid dat we sinds 2018 ook niet meer beleggen in bedrijven die betrokken zijn bij de productie van kernwapens.

Hoe zit het dan met bedrijven die ‘toegestane’ wapensystemen maken?

In deze bedrijven kunnen we in beginsel wel beleggen. Daarbij is het belangrijk erop te wijzen dat ABP ook het pensioenfonds is van de Nederlandse politie en het defensiepersoneel. Voor de uitoefening van hun taken in binnen- en buitenland hebben zij bewapening nodig. Uiteraard moeten bedrijven de (inter)nationale wet- en regelgeving volgen en moeten zij een exportvergunning hebben om te mogen leveren aan het buitenland. Daarnaast geldt voor bedrijven die (onderdelen van) wapens produceren – net als voor alle bedrijven waarin we via aandelen of obligaties beleggen – het insluitingsbeleid. Dit betekent dat we nagaan of bedrijven voldoen aan de voorschriften van de Verenigde Naties voor verantwoord ondernemen (UN Global Compact). Van bedrijven die wapens verkopen aan landen waar risico is op mensenrechtenschendingen, verwachten we dat ze een uitgebreid mensenrechtenbeleid hebben. Voldoen bedrijven niet aan deze eisen en tonen ze ook geen bereidheid om daaraan binnen een acceptabele termijn te voldoen? Dan zal ABP de betreffende aandelen of obligaties verkopen. 

Zijn er ook landen waaraan geen wapens mogen worden geleverd?

Ja. De VN-Veiligheidsraad heeft momenteel aan tien landen een wapenembargo opgelegd vanwege betrokkenheid bij gewapende conflicten en/of ernstige mensenrechtenschendingen. Daarnaast kunnen ook de EU of individuele landen export van wapens naar bepaalde landen verbieden. In het PAX rapport worden specifiek Saudi Arabië, VAE en Egypte genoemd als landen die betrokken zijn bij mensenrechtenschendingen. Maar voor geen van deze landen geldt op dit moment een VN-wapenembargo.

Hoe zit het met staatsobligaties van landen die mensenrechten schenden?

ABP belegt niet in staatsobligaties van landen waarvoor de VN-Veiligheidsraad een wapenembargo heeft ingesteld.