Twaalf procent! Vooruit, 11,96 om precies te zijn. Het gebeurt niet vaak dat je als fonds de pensioenen met zo’n percentage kunt verhogen. Sterker nog: het is nog nooit eerder gebeurd in de 100 jaar van ons bestaan.
Toch is dat wat we vandaag hebben aangekondigd. Al onze deelnemers - werkenden en gepensioneerden – krijgen vanaf januari een pensioenverhoging van 11,96 procent. Ben ik blij? Ja, natuurlijk ben ik blij. Want dit is uiteindelijk waarvoor wij als pensioenfonds op aarde zijn: onze deelnemers een waardevast, koopkrachtig pensioen bieden. De afgelopen veertien jaar is ons dat niet gelukt. En dat zat mij en mijn collega’s dwars. Zeker omdat onze rendementen zo goed waren. Het is hier al vaker gezegd. ABP bulkte van het geld. Maar we mochten het - vanwege de lage rente en de strenge regels - niet uitgeven. Dat voelde tegenstrijdig, onrechtvaardig en was nauwelijks nog uit te leggen.
De economische vooruitzichten zijn niet geweldig. Er wordt zelfs over een recessie gesproken. En het rendement op ons vermogen is slecht. Ik kan er niets anders van maken. Hoe goed onze beleggers ook zijn, hoe hard ze ook werken; als de beurzen zo in mineur zijn valt er weinig te winnen. Desondanks kunnen we nu wel verhogen. Dat mag je best opmerkelijk noemen. De verklaring is simpel: een nieuw stelsel, een nieuw geluid. Voor de fondsen die hebben aangegeven dat ze willen overstappen naar het vernieuwde stelsel, gelden soepelere regels over hoeveel geld ze in kas moeten hebben. En hoeveel ze dus mogen uitgeven. Hadden we die intentie niet uitgesproken, dan mochten we in 2023 overigens ook verhogen. Alleen niet met 12, maar met 3,8 procent. En dat is toch een verschil.
Wij baseren ons daarbij op cijfers van het CBS. Volgens hun berekeningen stegen de kosten voor levensonderhoud tussen september 2021 en september 2022 met, inderdaad, 11,96 procent. Nu is het niet zo dat we dat percentage één op één overnemen als we besluiten om te verhogen. Die twaalf procent is het uitgangspunt. Daarna kijken we bij de vaststelling van de verhoging zorgvuldig of het kan, of de financiële positie het toelaat. En daarna kijken we nog een keer zorgvuldig of het kan. Houden we ook op termijn voldoende geld in kas als we de pensioenen met dit percentage verhogen? Staan we er financieel ook nog goed voor op het moment dat we overgaan naar het vernieuwde stelsel? Is die verhoging eerlijk voor alle generaties deelnemers die we vertegenwoordigen? Of, zoals het in jargon heet: is er sprake van een evenwichtige belangenafweging? Ja, zo luidde het antwoord. Het kan. Het mag. We hebben het heel goed gewogen en doorgerekend. We doen het.
Een matig rendement, stroeve economische omstandigheden en toch een stevige pensioenverhoging. Ik kan eerlijk gezegd geen beter argument bedenken voor de overgang naar het vernieuwde stelsel. We zaten muur- en muurvast in het oude systeem. Het voelde soms als een gevangenis. Een verouderde gevangenis bovendien. Want het stelsel zoals wij dat kennen is niet meer van deze tijd. Maar gelukkig mogen nu de ramen open en gloort er zachtjes en voorzichtig een nieuwe lente. Laten we hopen dat die nu ook echt snel aanbreekt.
Harmen van Wijnen
Voorzitter uitvoerend bestuur ABP.
Als voorzitter van het uitvoerend bestuur van ABP schrijft Harmen regelmatig over alles wat speelt in de pensioensector.
