Met pensioen gaan: de een droomt ervan en de ander wil er liever nog niet aan denken. Welke keuze maken bekende Nederlanders? In deze serie laten we ze aan het woord. In deel 6: Alexander Rinnooy Kan. ‘Ik denk dat ik heel nieuwsgierig ben. Dat is een van de rode draden in mijn leven.’
In de periode 2007-2009 was Alexander Rinnooy Kan drie jaar lang de meest invloedrijke man van Nederland. De voormalig SER-voorzitter was ook voorzitter van werkgeversorganisatie VNO-NCW en lid van de Raad van Bestuur van bank-verzekeraar ING. Sinds 2012 is hij hoogleraar economie en bedrijfskunde aan de Universiteit van Amsterdam. De dag voor zijn 72ste verjaardag noemt de man die, op jonge leeftijd wiskunde studeerde, dit een mooi getal: want het gaat om de uitkomst van twee tot de derde maal drie tot de tweede. Maar benadrukt hij vervolgens: ‘Boven de 70 moet je je zegeningen tellen. Dat zal bij 73 niet minder zijn dan nu het geval is. Het is een voorrecht om deze leeftijd te bereiken.’
‘Zeker. Ik was een tijdje ambtenaar. Ik ben nu nog hoogleraar en was eerder student assistent. Ik ben lang klant van ABP. Vanaf mijn 19de ben ik bezig met pensioen opbouwen. Dat was indertijd geen bewuste beslissing. Maar tegenwoordig is mijn eerste advies aan jonge medewerkers op de universiteit om hier aandacht voor te hebben. Vroege investeringen renderen het langst en dan heb je er ook het meest plezier van.’
Ik schrijf veel en als je dat meetelt, kom ik al snel op 30 tot 40 uur per week.’
‘Ik weet niet precies hoe het is om helemaal met pensioen te zijn. Ook al is het wel zo dat ik het nu minder druk heb dan in de periode voordat ik officieel met pensioen ging. Het is een geleidelijke overgang geweest. Het is wel minder druk dan toen. Maar er gaat nog altijd geen dag voorbij zonder dat ik iets nuttigs doe. Corona maakte het wel anders. Ik zie het als een uitzonderlijke situatie, ook al hoop ik dat vergaderen via Teams iets is wat blijft. Het levert tijdwinst op. Aan de andere kant: ik heb een paar vergaderingen achter de rug waarbij we weer gewoon bij elkaar kwamen en dat voelde als een feestje.’
‘Ja en nee. Mensen hebben daar nogal hoge verwachtingen van. Het is niet zo dat er om de haverklap kansen zijn om die eretitel waar te maken. Als voorzitter van de Sociaal Economische Raad (SER) wist ik soms een advies een duwtje in de goede richting te geven. En ik zag door de hoeveelheid aan functies die ik heb gehad kansen voor samenwerking. Partijen waren soms bezig met dezelfde dingen zonder dat ze dat van elkaar wisten. Als je ze daarop attendeert dan doe je ook iets nuttigs. Dat mag je ook best invloed noemen. Ik wilde kansen creëren voor organisaties en ook wel voor mensen en ze laten zien waar anderen mee bezig waren. Dat zijn de leukste momenten. En daarvan zijn er honderden.’
‘Ik vind het wonderlijk Mijn kinderen vertellen hierover. Daarnaast heb ik wel eens in organisaties gezeten die gebruik maken van influencers en daarvoor betalen. Het is ook echt een beroep geworden. Als er vraag naar is dan zal er aanbod komen en blijven. Het is een vorm van marketing die kennelijk heel goed werkt. Daar kan je de betrokkenen in zekere zin mee feliciteren. Dat ze dit gat in deze wonderlijke markt ontdekt hebben.’
'Iedereen zegt: blijf actief en blijf bewegen. Dat is helemaal waar, maar ik heb een andere tip. Deze is voortgekomen uit mijn eigen frustratie. Mijn boodschap is vooral: laat voldoende informatie achter over je leven voor je kinderen en kleinkinderen. Daarmee verwijs ik ook naar wat ik zelf heb meegemaakt. Ik weet eigenlijk heel weinig van mijn ouders. Dat komt mede door het, wat ik noem, het WO2-effect. Mijn ouders hebben de oorlog meegemaakt en wilden vooral vooruitkijken. Ik vind het jammer dat ik heel weinig weet over hun leven, hun voorgeschiedenis, terwijl dat toch een stempel drukt op mezelf. Ik heb in 2018 een boekje geschreven met de titel ‘Bordjes duiken, Ervaringen van een Optimist’. Ik wilde opschrijven wat ik zelf heb meegemaakt. Onder meer voor mijn kinderen en kleinkinderen, maar ook voor anderen. Niet iedereen hoeft voor dezelfde vorm te kiezen. Ook al is het leuk om te doen en het hoeft niet per se te gaan om een boek dat je commercieel uitgeeft. Dat kun je ook heel makkelijk zelf doen. Ook in een hele kleine oplage… Welke vorm je ook kiest: of je het vertelt of opschrijft of inspreekt op opneemt. Dat maakt niet uit. Wat het oplevert zijn mooie herinneringen en passant kunnen je kinderen er misschien ook nog wat van leren.’
