Week van het Geld: jong geleerd is oud gedaan

Ga met uw kleinkinderen in gesprek over geld
27 maart 2021

Goed omgaan met geld is goud waard. Deze slogan van de Week van het Geld 2021 is in de eerste plaats bedoeld voor kinderen en jongeren. Het is belangrijk om scholieren wegwijs te maken als het om geldzaken gaat. Dat ze leren valkuilen te ontlopen. Jong geleerd is immers oud gedaan.

In gesprek met directeur Arjan Vliegenthart van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) vertelt hij over de rol die ouderen kunnen spelen in de voorlichting richting jongere generaties. Maar ook over zaken waar (bijna) gepensioneerden tegenaan kunnen lopen als het om geldzaken gaat. ‘Kijk niet alleen naar uw inkomen, maar ook naar uw uitgaven en wensen. Dus wat u van plan bent te gaan doen.’

Kijk naar de inkomsten én naar de uitgaven

Ouderen kunnen volgens de Nibud-directeur over het algemeen goed budgetteren. Ze zijn door ervaring wijs geworden. Maar dat wil niet zeggen dat er nooit sprake is van stress over geldzaken. Vandaar dat het belangrijk voor ze is om goed in kaart te brengen wat er binnen komt en wat er nodig is. ‘Veel mensen slapen daar beter van.’

Wonen meestal de belangrijkste kostenpost

Er bestaat niet zoiets als een gemiddelde gepensioneerde. Alleen al als het om wonen gaat kunnen de wensen én lasten sterk uiteenlopen. Woont u in een koophuis dat (bijna) is afbetaald of huurt u een appartement of andersoortig huis? Dat kan een enorm verschil maken in wat u maandelijks kwijt bent aan uw woning. Volgens de Nibud-directeur hebben veel senioren deze kostenpost aardig onder controle. Vooral degenen die een koophuis (deels) hebben afgelost zien dat de woonlasten binnen de perken blijven.

De jongere senior versus de oudere senior

Het Nibud deed eerder – samen met consultant PwC - onderzoek naar het uitgavenpatroon van senioren, waarbij ook gekeken werd naar de verschillen tussen de jongere versus de oudere senior. Het gaat dan om de groep jonger dan 75 jaar en de groep ouder dan 75 jaar. Het onderzoek stamt weliswaar uit 2016, maar de uitkomsten zijn nog altijd relevant, volgens Arjan. ‘De uitgaven aan vrijetijdsbestedingen nemen af naarmate de senioren ouder worden. Het is niet zozeer de omvang van de portemonnee die een rol speelt. De gezondheid is vaak de bottleneck voor de oudere senioren.’ De zorgkosten nemen gemiddeld genomen juist toe boven de 75.

Door corona geven we minder uit en sparen we meer

Reizen, uit eten gaan, een terrasje pakken. Het is het afgelopen jaar bijna niet mogelijk geweest als gevolg van de coronamaatregelen. Geen wonder dat de vrijetijdsbestedingen flink omlaag gingen. Dit geldt uiteraard niet alleen voor gepensioneerden. Iedereen voelde de gevolgen van de maatregelen. Het betekent in ieder geval dat er meer gespaard is. Ook door senioren, volgens Arjan.

Inkomen ouderen stabieler dan dat van jongere generaties

En ook al heeft iedereen er hinder van dat we minder buiten de deur kunnen doen en niet op reis kunnen, zijn de gevolgen voor het inkomen voor de jongere generaties groter dan voor ouderen. Arjan: ‘Denk aan zzp’ers die minder opdrachten krijgen of mensen die hun baan verliezen. Ouderen ontvangen het basispensioen AOW en dat is welvaartsvast. Wat wel speelt voor gepensioneerden met een aanvullend pensioen is het ontbreken van indexering. Dat ze niet gecompenseerd worden voor de prijsstijging van goederen. Dat speelt zowel politiek als maatschappelijk. Maar de impact van economische tegenwind is voor senioren een stuk minder groot dan voor degenen die hun baan verliezen.’

Week van het Geld

Een substantieel deel van de senioren legt geld opzij voor de kinderen of kleinkinderen, volgens de Nibud-directeur. Maar ook als het gaat om voorlichting kan de oudere generatie een rol spelen. ‘De Week van het Geld is een mooi moment om bijvoorbeeld met uw kleinkinderen in gesprek te gaan over hoe om te gaan met geld. Mijn ervaring is dat dit leuke gesprekken kunnen zijn. Jongeren gaan bijvoorbeeld anders om met contant geld dan ouderen. Voor jongeren is geld op een rekening tastbaarder dan voor ouderen. Zij zijn vaak ook handiger met bankier-apps. Ouderen voelen juist nog de waarde van contant geld. Voor jongeren is dat speelgeld geworden. Ik denk dat juist in de Week van het Geld een goed gesprek tussen jong en oud zo slecht nog niet is’