Dag van de Mensenrechten: ‘Ik zie de toekomst positief tegemoet’

Interview met Anna Pot, hoofd Responsible Investments Capital Markets
10 december 2021

Welke rol spelen mensenrechten in het beleggingsbeleid van ABP? Speciaal voor deze Dag van de Mensenrechten gingen wij daarover in gesprek met Anna Pot, hoofd Responsible Investments Capital Markets bij APG. ‘Ik ben vooral trots op de groeiende betrokkenheid bij bedrijven.’

Kun je meer vertellen over de rol van mensenrechten in het beleggingsbeleid van ABP?

‘We beschouwen het als een randvoorwaarde voor onze beleggingen dat bedrijven mensenrechten respecteren. Hierbij volgen we de United Nations Guiding Principles on Business and Human Rights (UNGP). Daarin staat dat bedrijven de verantwoordelijkheid hebben om mensenrechten te respecteren. Ook moeten bedrijven overal waar ze zakendoen, risico’s op het schenden van mensenrechten vaststellen, voorkomen en aanpakken. We zeggen niet dat al onze beleggingen brandschoon zijn. Maar we maken heel bewuste keuzes en zijn erop gebrand om mogelijke problemen op het gebied van mensenrechten goed in kaart te brengen. Zo weten we waar we risico lopen en waar we onze invloed moeten aanwenden door met een bedrijf in gesprek te gaan.’

Hoe ziet dat controleproces eruit?

‘We zijn een investeerder voor de lange termijn en willen daarom bewuste beleggingskeuzes maken. We hebben een eigen systeem opgezet waarmee we beleggingsrisico’s in kaart brengen. Daar horen ook mensenrechtenrisico’s bij. Daar komt veel dataonderzoek bij kijken. Want een krant kan wel roepen dat het niet goed zit bij een bepaald bedrijf, maar wij zoeken graag zelf uit hoe het precies zit. De Corporate Human Rights Benchmark (CHRB) helpt ons daarbij. Deze hebben we een aantal jaren geleden samen met andere partijen opgezet. De benchmark vergelijkt jaarlijks de mensenrechtenprestaties van bedrijven. Het is een manier om heel systematisch bij bedrijven na te gaan hoe ze met mensenrechten omgaan. 

Met alle informatie die we verzamelen, kunnen we vervolgens een goede afweging maken. Soms laten we een investeringskans voorbij gaan vanwege de mensenrechtenrisico’s. Maar er zijn ook gevallen die daar te interessant voor zijn. Dan vinden we het de moeite waard om met dat bedrijf in gesprek te gaan en er bij hen op aan te dringen om de mensenrechtenrisico’s aan te pakken.’

Vorig jaar vroeg ABP aan technologiegigant Amazon om meer openheid te geven over het voorkomen van coronabesmettingen op de werkvloer. Leverde dat resultaat op?

‘Dat heeft zeker een positieve uitwerking gehad. Maar is het genoeg en zijn we nu klaar? Nee, dat zeker niet. We willen veel meer. Een van de problemen was dat de medewerkers van Amazon zich opgejaagd voelden door de manier waarop de werkprocessen waren georganiseerd. Amazon heeft die processen aangepast, waarna bijvoorbeeld het ziekteverzuim is gedaald. Ze hebben flink geïnvesteerd en ook de lonen verhoogd. Maar binnenkort zitten we toch weer samen aan tafel. Want wij willen weten wat de precieze effecten zijn van al die maatregelen. Hoe zien hun coronacijfers er bijvoorbeeld uit? We willen dat het bedrijf daarover gaat communiceren.’

Kun je een voorbeeld noemen van een of meerdere bedrijven die jullie dit jaar tot de orde hebben geroepen?

‘Dit jaar ligt onze focus onder meer op de auto-industrie. Autofabrikanten richten zich op een klimaatneutrale toekomst, wat natuurlijk een heel goede ontwikkeling is. Maar we maken ons zorgen over de gevolgen van deze transitie voor de medewerkers en de lokale gemeenschappen waar de grondstoffen worden gewonnen. Elektrisch rijden, digitalisering en verdere automatisering hebben grote impact op de miljoenen mensen die in deze sector werken. We sporen autofabrikanten daarom aan om te investeren in de inzetbaarheid van hun medewerkers. Dat kan onder meer door trainingen aan te bieden. Ook vragen we deze fabrikanten om problemen met arbeids- en mensenrechten in de toeleveringsketen aan te pakken.’

Wat maakt jou trots op je werk?

‘Ik ben vooral trots op de successen die we zien op het gebied van betrokkenheid. Dat bedrijven zelf aan de slag gaan met regels op het gebied van mensenrechten en daar vervolgens ook actief over communiceren. Een mooi voorbeeld is een Israëlisch telecombedrijf waar we al best lang het respect voor mensenrechten aan de kaak stellen. Zij hebben nu een eigen mensenrechtenbeleid ontwikkeld, handelen daarnaar en communiceren daar trots over. Zij gaan met ons de dialoog aan, omdat ze ons zien als leidende investeerder op het gebied van milieu, maatschappij en governance (ESG). Ik vind het mooi om te zien dat juist dit soort bedrijven, die minder in de publieke belangstelling staan, ook die betrokkenheid tonen. Dat komt natuurlijk niet alleen doordat beleggers zoals ABP invloed uitoefenen. Er is ook steeds meer internationale regelgeving op het gebied van mensenrechten. En daarnaast wordt het een steeds belangrijker thema onder consumenten.’

Hoe zie jij de toekomst tegemoet wat betreft de aanpak van ABP op het gebied van mensenrechten?

‘Ik zie de toekomst positief tegemoet. Onze aanpak staat als een huis en het is nu een kwestie van doorpakken. We gaan ons nog meer richten op de betrokkenheid van bedrijven en daarnaast gaan we ons dataonderzoek verder uitbreiden.
Het thema mensenrechten is voor veel mensen toch een abstract fenomeen. Er zijn minder harde cijfers beschikbaar dan bij bijvoorbeeld het klimaatthema. Maar doordat er steeds meer informatie vrijkomt door de groeiende betrokkenheid en wetgeving, wordt het thema steeds concreter. Mensenrechten staan momenteel enorm in de belangstelling en wij kunnen profiteren van die dynamiek. Het helpt ons in ons streven naar meer betrokkenheid bij bedrijven. En daarnaast kunnen wij betere beleggingsbeslissingen nemen door de groeiende hoeveelheid data.’